युद्धच नव्हे तर हेही तेलाच्या वाढल्या किमती मागील कारण

रशियाने युक्रेनवर (ukraine) हल्ला केल्यानंतर जगभरात तेलाच्या किमतींबाबत साशंकता कायम आहे. कच्च्या तेलाच्या गगनाला भिडलेल्या किमतींचा परिणाम सर्वसामान्यांच्या खिशावरही होऊ लागला आहे. अशा परिस्थितीत जागतिक स्तरावर तेलाच्या वाढत्या किमतीला केवळ रशिया-युक्रेन जबाबदार आहेत का? हे जाणून घेणे आवश्यक आहे.

सर्वोच्च तेल उत्पादक सौदी अरेबियाने (saudi arabia) म्हटले आहे की, येमेनी बंडखोरांनी राज्याच्या तेल केंद्रांवर केलेल्या हल्ल्यांमुळे जागतिक पुरवठ्याला थेट धोका निर्माण झाला आहे. सौदीचे हे विधान तेलाच्या किमती वाढवण्यासाठी पुरेसे होते. ब्रेंट नॉर्थ सी क्रूड ६.१ टक्क्यांनी वाढून ११४.५५ डॉलर प्रति बॅरल, डब्ल्यूटीआय ५.५ टक्क्यांनी वाढून ११०.४८ डॉलरवर पोहोचले. नवीन व्यापार आठवडा सुरू होताच तेलाच्या किमतीत लक्षणीय वाढ झाली आहे, असे कॉमर्स बँकचे विश्लेषक कार्स्टन फ्रिट्च यांनी सौदीच्या टिप्पणीपूर्वीच सांगितले होते.

युरोपियन युनियनचे परराष्ट्र मंत्री रशियन (russia) तेलावरील निर्बंधांवर दबाव आणणाऱ्या देशांशी चर्चा करण्यासाठी एकत्र आले. तथापि, रशियन वायूवर जास्त अवलंबून असल्यामुळे जर्मनी हे पाऊल उचलण्यास नाखूष आहे, असे कार्स्टन फ्रिट्च म्हणाले. दुसरीकडे, रशियन प्रवक्ते दिमित्री पेस्कोव्ह म्हणाले की, त्याच्या तेलावरील बंदी प्रत्येकाला प्रभावित करेल.

युक्रेनमध्ये (ukraine) युद्ध सुरू असताना तेलाच्या किमती वाढवण्यामागे एक दीर्घ आणि जुना संघर्षही कारणीभूत आहे. ते म्हणजे सौदी अरेबियासोबत हौथी बंडखोरांशी लढाई. या बंडखोरांनी एकामागून एक अनेक रिफायनरीवर हल्ले (Attack on oil stations) केले आहेत. बंडखोरांनी तेल कंपनी सौदी अरामकोच्या रिफायनिंग प्लांटवर हल्ला केल्याने कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्या, असे हारग्रीव्स लॅन्सडाउन येथील वरिष्ठ गुंतवणूक आणि बाजार विश्लेषक सुसना स्ट्रीटर यांनी सांगितले.

जगभरात महागाई वाढली

लाल समुद्रावरील यानबू या औद्योगिक शहरामध्ये रिफायनरीवरील ड्रोन हल्ल्यामुळे रिफायनरीच्या उत्पादनात तात्पुरती घट झाली, असे सौदीच्या (saudi arabia) ऊर्जा मंत्रालयाने सांगितले. यामुळे तेलाच्या किमतींबाबत भीती वाढू शकते. तेलाच्या वाढत्या किमतींमुळे सौदी आरामकोने रविवारी वार्षिक निव्वळ नफ्यात १२४ टक्के वाढ नोंदवली. कच्च्या तेलाच्या वाढत्या किमतींमुळे जगभरात महागाई वाढली आहे. यामुळे मध्यवर्ती बँकांना व्याजदर वाढवण्यास भाग पाडले जात आहे. जे तज्ञांच्या मते अर्थव्यवस्थेच्या पुनर्प्राप्तीमध्ये अडथळा आणू शकतात.