अष्टविनायकांच्या आठ रूपांची अद्भुत कथा जाणून घ्या

अष्टविनायक

अष्टविनायक म्हणजे महाराष्ट्रातील आठ स्वयंभू गणपती मंदिरांचा समूह. प्रत्येक मूर्तीची निर्मिती आणि तिच्या स्थापनेमागे एक वेगळा इतिहाय आहे.

मोरेश्वर (मोरगाव, पुणे)

सिंधू नावाच्या राक्षसाने देवांना त्रास दिला, तेव्हा गणपतीने मोरावर बसून त्याचा वध केला, म्हणून गणपतीला 'मयुरेश्वर' किंवा 'मोरेश्वर' असे नाव मिळाले. हा अष्टविनायक यात्रेतील पहिला गणपती आहे.

सिद्धिविनायक (सिद्धटेक)

भगवान विष्णूंनी शिवाची तपश्चर्या करून सिद्धी (शक्ती) प्राप्त केली. त्यांना गणपतीनेच सिद्धी दिली, म्हणून या रूपाला 'सिद्धिविनायक' म्हणतात. येथे गणपतीची सोंड उजवीकडे आहे.

बल्लाळेश्वर (पाली, रायगड)

बल्लाळ नावाच्या एका लहान मुलाची गणपतीवर निस्सीम श्रद्धा होती. त्याच्या भक्तीवर प्रसन्न होऊन गणपतीने प्रत्यक्ष दर्शन दिले आणि त्याच ठिकाणी कायमचे वास्तव्य केले, म्हणून त्यांना 'बल्लाळेश्वर' म्हणतात.

वरदविनायक (महाड, रायगड)

वरदान देणारे गणपती म्हणून त्यांना 'वरदविनायक' म्हणतात. एका ऋषीच्या शापामुळे एका राजकुमाराने मिळवलेले वरदान नष्ट झाले, तेव्हा गणपतीने त्याला ते परत मिळवून दिले.

चिंतामणी (थेऊर, पुणे)

एका राजाकडून हरवलेला चिंतामणी (चिंता दूर करणारा रत्न) गणपतीने परत मिळवून दिला, म्हणून गणपतीला 'चिंतामणी' म्हणतात. या मंदिरात गणपतीने भक्तांच्या सर्व चिंता दूर करण्याचे आश्वासन दिले आहे.

गिरिजात्मज (लेण्याद्री, पुणे)

पार्वती (गिरिजा) मातेच्या तपश्चर्येनंतर गणपतीचा जन्म लेण्याद्रीच्या लेण्यात झाला. 'गिरिजात्मज' म्हणजे 'गिरिजेचा आत्मज' किंवा पार्वतीचा पुत्र. हे मंदिर डोंगरावर एका गुहेत आहे.

विघ्नेश्वर (ओझर, पुणे)

विघ्नासुर नावाच्या राक्षसाने ऋषींच्या यज्ञात विघ्न आणले. तेव्हा गणपतीने त्याचा वध केला. विघ्नांचा नाश केल्यामुळे त्यांना 'विघ्नेश्वर' असे नाव मिळाले.

महागणपती (रांजणगाव, पुणे):

त्रिपुरासुर नावाच्या राक्षसाचा वध करण्यापूर्वी भगवान शंकराने गणपतीची आराधना केली. गणपतीच्या कृपेने शंकराने त्रिपुरासुराचा वध केला, म्हणून येथील गणपतीला 'महागणपती' म्हणतात. ही मूर्ती सर्वात शक्तीशाली मानली जाते.

गोकर्ण ट्रिप प्लॅन करताय? ही १० ठिकाणं लिस्टमध्ये ठेवा!