Saisimran Ghashi
छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या जीवनावर आणि पराक्रमावर आधारित अनेक पोवाडे मराठी लोकसंगीताचा महत्त्वाचा भाग आहेत. या पोवाड्यांमधून महाराजांच्या शौर्य, कर्तृत्व, आणि न्यायप्रियतेचे वर्णन करण्यात आले आहे.
हा पोवाडा शिवाजी महाराजांनी अफझलखानाचा पराभव कसा केला याचे वर्णन करतो. तो त्यांच्या धैर्य आणि युद्धकौशल्याचा सर्वोत्तम नमुना आहे.
तानाजी मालुसरेंनी सिंहगड जिंकण्यासाठी दिलेले बलिदान आणि महाराजांची देशभक्ती या पोवाड्यात प्रभावीपणे मांडली आहे.
महाराजांच्या राज्याभिषेकाच्या वेळी त्यांच्या यशाचे आणि सत्तास्थापनेचे वर्णन या पोवाड्यात आहे.
आग्र्याच्या कैदेतून महाराजांनी युक्तीने सुटका कशी मिळवली याचे वर्णन करणारा हा पोवाडा त्यांच्या चातुर्याचे दर्शन घडवतो.
शाहिर बाबासाहेब देशमुख यांनी गायलेला शिवजन्म पोवाडा सुप्रसिद्ध आहे.
या पोवाड्यांनी लोकांना प्रेरित करण्याबरोबरच शिवाजी महाराजांचे पराक्रम पुढच्या पिढ्यांपर्यंत पोहोचवण्याचे काम केले आहे. हे पोवाडे आजही मराठी संस्कृतीचा अभिमान आहे.