Sandip Kapde
खगोलशास्त्रज्ञांनी 55 प्रकाशवर्षे दूर पृथ्वीच्या आकाराचा एक नवीन ग्रह शोधला आहे.
हा ग्रह एका अतिशय थंड लाल बटू ताऱ्याभोवती फिरत आहे. या नव्या शोधाची माहिती नेचर ॲस्ट्रॉनॉमीमध्ये प्रसिद्ध करण्यात आली आहे.
खगोलशास्त्रज्ञांच्या एका आंतरराष्ट्रीय संघाचे म्हणणे आहे की या प्रकारच्या ताऱ्याभोवती शोधलेला हा आपल्या प्रकारचा दुसरा ग्रह आहे.
अहवालानुसार, SPECULOOS-3 b नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या या ताऱ्याला एक कक्षा पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 17 तास लागतात.
याचा अर्थ ग्रहावरील एक वर्ष पृथ्वीवरील एका दिवसापेक्षा कमी आहे. हे आपल्या सूर्यापेक्षा दुप्पट थंड आहे.
खगोलशास्त्रज्ञ म्हणतात की हा ग्रह दहापट कमी भव्य आणि शंभरपट कमी तेजस्वी आहे. अहवालात असेही म्हटले आहे की SPECULOOS-3 b वर दिवस आणि रात्र अंतहीन आहेत.
बेल्जियममधील लीज विद्यापीठातील खगोलशास्त्रज्ञ मिशेल गिलॉन म्हणाले, "आम्हाला विश्वास आहे की ग्रह समकालिकपणे फिरतो. म्हणूनच त्या वेळेला दिवसाची वेळ म्हणतात.
आपल्या आकाशगंगेतील सर्व ताऱ्यांपैकी सुमारे 70 टक्के ताऱ्यांमध्ये अत्यंत थंड लाल बौने तारे आहेत. त्यांचे आयुष्य सुमारे 100 अब्ज वर्षे आहे.
खगोलशास्त्रज्ञांसाठीही हे महत्त्वाचे ठरते कारण समोरून जाणारे ग्रह ओळखण्यासाठी त्यांना अनेक आठवडे वाट पहावी लागते.
SPECULOOS प्रकल्पामुळे हा ग्रह शोधण्यात खूप मदत झाली. या प्रकल्पाचे नेतृत्व बेल्जियममधील लीज विद्यापीठाने बर्मिंगहॅम, केंब्रिज, बर्न आणि मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी या विद्यापीठांच्या सहकार्याने केले आहे.
SPECULOOS, किंवा Search for Planets Eclipsing Ultra-Cool Stars, जगभरात स्थित रोबोटिक दुर्बिणींच्या मदतीने सूर्यमालेतील सर्वात लहान आणि सर्वात छान ताऱ्यांभोवती संभाव्य निवासयोग्य एक्सोप्लॅनेट शोधते.
खगोलशास्त्रज्ञ मायकेल गिलॉन म्हणाले, "तपशीलवार अभ्यासासाठी योग्य असलेल्या खडकाळ ग्रहांच्या शोधात जवळपासच्या अल्ट्राकूल बौने ताऱ्यांचे निरीक्षण करण्यासाठी आम्ही स्पेक्युलॉसची रचना केली आहे."
ते पुढे म्हणाले की 2017 मध्ये, TRAPPIST दुर्बिणीचा वापर करून, आमच्या SPECULOS प्रोटोटाइपने पृथ्वीच्या आकाराच्या सात ग्रहांनी बनलेली प्रसिद्ध TRAPPIST-1 प्रणाली शोधली. यापैकी अनेक संभाव्यतः राहण्यायोग्य होते.