Sandip Kapde
पंढरीची वारी हा महाराष्ट्रातील एक अनोखा आणि भव्य असा भक्तीचा सण आहे.
आषाढ महिना जवळ आला, की मन आपसूकच पंढरपूरच्या दिशेने झेपावू लागते.
ही वारी म्हणजे केवळ पालख्यांचा प्रवास नव्हे, तर ती अंतःकरणातून वाहणारी भक्ती आहे.
"ग्यानबा तुकाराम" च्या गजरात हजारो वारकरी विठ्ठलाच्या भेटीसाठी पायी चालत निघतात.
विठ्ठलाच्या दर्शनाची आस आणि भक्तीचा रंग या वारीला पवित्रता बहाल करतो.
कित्येक किलोमीटरचा प्रवास करत हे वारकरी एकाच श्रद्धेने विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी धाव घेतात.
हा सोहळा पाहताना महाराष्ट्रभरचे जनमानस भक्तिमय वातावरणात रंगून जाते.
प्रत्येकाच्या मनात एकदा तरी वारी करावी, ही भावना असते.
वारी म्हणजे काय, हे समजून घेतलं की तिचं महत्व आणखी वाढतं.
विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी एकत्र येणाऱ्या उपासकांना 'वारकरी' असं म्हटलं जातं.
ही वारी म्हणजे भक्ती, एकता आणि प्रेमाने जोडलेला एक अद्भुत प्रवास आहे.
संत तुकाराम आणि संत ज्ञानेश्वर यांच्या पालख्या आजही या परंपरेचा मान राखत पुढे जातात.
डॉ. सदानंद मोर म्हणतात की वारी म्हणजे प्रथा नव्हे तर अखंड उपासना आहे.
विठ्ठलाच्या चरणी अर्पण केलेली ही वारी ही मनाची आणि आत्म्याची पुजा आहे.
याचे मूळ अगदी "युगे अठ्ठावीस विटेवरी उभा" या श्रद्धास्थानी आहे.
ऐतिहासिकदृष्ट्या ही वारी १३व्या शतकातल्या संतांपासून आपल्याला ज्ञात आहे.
त्यापूर्वीही ही वारी अस्तित्वात होती असे पुरावे सांगतात.
संत नामदेव, संत एकनाथ, संत तुकाराम यांसारख्या अनेक संतांनी या वारीला महान मान दिला.
ही सामूहिक उपासना पद्धती असल्याने ती वर्षानुवर्षे अखंड चालू आहे.
वारीमध्ये भक्ती आहे, भाऊचारा आहे, आणिविठ्ठलाच्या दर्शनाची आस आणि भक्तीचा रंग या वारीला पवित्रता बहाल करतो. समाजाची एकात्मता आहे.