Mansi Khambe
तिबेटी आध्यात्मिक नेते दलाई लामा यांच्या उत्तराधिकारीची पुढील दलाई लामा कोण असेल याबद्दल बराच काळ चर्चा सुरू आहे. आता दलाई लामा यांनीही आपला उत्तराधिकारी निवडला जावा यावर सहमती दर्शविली आहे.
आतापर्यंत दलाई लामा यांची नियुक्ती तिबेटमध्ये जन्मलेल्या मुलाचा शोध घेऊन केली जात होती. परंतु आता प्रकरण असे नाही. यावेळी प्रकरण थोडे गुंतागुंतीचे आहे.
अलीकडेच १४ व्या दलाई लामा यांनी संकेत दिले आहेत की यावेळी त्यांचा उत्तराधिकारी चीनमध्ये नाही तर इतर कोणत्याही स्वतंत्र देशात निवडला जाईल.
ही घोषणा जुलैमध्ये केली जाऊ शकते. मात्र या वादविवादाच्या दरम्यान दलाई लामा यांची निवड कशी होते ते जाणून घेऊया.
दलाई लामा यांनी त्यांच्या नवीन पुस्तक "व्हॉइस फॉर द व्हॉइसलेस" मध्ये पुष्टी केली आहे की पुढील दलाई लामा मुक्त जगात निवडले जातील.
दलाई लामा हे तुल्कू मानले जातात. जे बोधिसत्व अवलोकितेश्वराचे पुनर्जन्म आहेत. ज्यांना करुणेचे बोधिसत्व म्हटले जाते. त्यांचा उत्तराधिकारी निवडण्याची परंपरा शतकानुशतके एक खोल आध्यात्मिक प्रक्रिया आहे.
नवीन दलाई लामाच्या शोधात तिबेटी बौद्ध भिक्षूंनी पाहिलेल्या दृष्टान्तांचा चिन्हे आणि स्वप्नांचा अर्थ लावणे समाविष्ट आहे. ही प्रक्रिया ऐतिहासिकदृष्ट्या ज्येष्ठ भिक्षूंद्वारे ठरवली जाते. जेव्हा दलाई लामांचे निधन होते तेव्हा त्यांच्या शरीराचा शोध घेतला जातो.
उदाहरणार्थ, १३ वे दलाई लामा यांचे निधन झाले तेव्हा त्यांचे शरीर सुरुवातीला दक्षिणेकडे तोंड करून होते. परंतु नंतर ते पूर्वेकडे वळले. त्यामुळे असे मानले जात होते की पुढील दलाई लामा पूर्वेकडून पुनर्जन्म घेतील.
हे भिक्षू तिबेटमधील पवित्र सरोवर ल्हामो लात्सोमध्ये पुढील पुनर्जन्माबद्दल संकेत शोधण्याचा आणि उत्तराधिकारी शोधण्याचा प्रयत्न करतात. संभाव्य उत्तराधिकारी ओळखल्यानंतर मुलाच्या अनेक चाचण्या केल्या जातात.
ज्यामध्ये पूर्वीच्या दलाई लामांशी संबंधित वस्तूंची ओळख पटवणे समाविष्ट आहे. उदाहरणार्थ, सध्याचे दलाई लामा यांचा जन्म १९३५ मध्ये ल्हामो धोंडुप म्हणून झाला होता. त्यांची ओळख वयाच्या दोन व्या वर्षी झाली.