सकाळ डिजिटल टीम
महादेवाच्या गळ्यात साप का आसतो? या मागची कारणं तुम्हाला माहित आहेत का? काय आहे या मागचा इतिहास आणि कारणं जाणून घ्या.
सर्वात प्रमुख कारण म्हणजे समुद्रमंथनातून बाहेर पडलेले हलाहल नावाचे विष शिवाने प्राशन केले. यामुळे होणारा दाह कमी करण्यासाठी वासुकी नाग त्यांच्या गळ्यात वेटोळे घालून बसला होता अशी मान्यता आहे.
विष प्राशन केल्यामुळे शिवाचा कंठ निळा पडला, त्यामुळे त्यांना 'नीलकंठ' असेही म्हणतात. वासुकी नागाचे अस्तित्व या घटनेची आठवण करून देते.
साप हे मृत्यू आणि कालचक्राचे (वेळेचे) प्रतीक मानले जातात. शिवाने सापाला धारण करून आपण मृत्यू आणि काळाच्या पलीकडचे 'महाकाल' आहोत, हे दर्शवले आहे.असे म्हंटले जाते.
साप आपली कात टाकतात, हे पुनर्जन्म आणि नूतनीकरणाचे प्रतीक मानले जातात. शिवाने सापाला धारण करून, ते जीव आणि मृत्यूच्या चक्रावर नियंत्रण ठेवणारे आहेत हे दाखवले आहे.
अध्यात्मिक दृष्टिकोनातून, साप हे योग आणि कुंडलिन शक्तीचे प्रतीक आहेत. भगवान शिव हे महान योगी असून, त्यांच्या गळ्यातील साप जागृत कुंडलिन शक्ती दर्शवतो. असे म्हंटले जाते.
साप हे धोकादायक प्राणी असले तरी, शिवाने त्यांना आपल्या गळ्यात धारण करून, आपण सर्व प्राण्यांचे (पशुपती) स्वामी आहोत आणि भय व मृत्यूवर आपले नियंत्रण आहे हे दाखवल्याचे मानले जाते.
काही मान्यतांनुसार, साप हे सृष्टीतील ऊर्जा आणि संतुलनाचे प्रतीक आहेत. शिवाच्या गळ्यातील नाग हे विश्वातील ऊर्जा आणि सृष्टीच्या संतुलनाचे द्योतक आहेत असे म्हंटले जाते.
सापाला जवळ बाळगणे हे शिवाची निर्भयता, अलिप्तता आणि गहन योगिक स्थिती दर्शवते. त्यांना कोणत्याही गोष्टीचे भय नाही हे यातून सूचित होते.