सकाळ डिजिटल टीम
कमळाची फूले चिखलातच का वढतात या मागची कारणे काय आहेत. ही फूले चिखलात वढवाढूनही एवढी स्वच्छ आणि सुंदर कशी दिसतात. जाणून घ्या.
कमळाला वाढण्यासाठी आवश्यक असलेली बहुतेक पोषक तत्वे चिखलात किंवा दलदलीच्या जमिनीत मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध असतात. ही पोषक तत्वे वनस्पतींच्या वाढीसाठी आणि फुलांच्या विकासासाठी अत्यंत आवश्यक असतात.
कमळाची मुळे नसून कंद (rhizome) असतात. हे कंद चिखलात आडवे पसरतात. या रचनेमुळे ते चिखलातून पोषक द्रव्ये शोषून घेतात आणि वनस्पतीला आधार देतात.
कमळ हे एक जल वनस्पती (aquatic plant) आहे. त्याच्या वाढीसाठी आणि जगण्यासाठी मुबलक पाण्याची आवश्यकता असते. चिखलाच्या जागेत नेहमी पाणी उपलब्ध असते, जे कमळासाठी अनुकूल असते.
कमळाच्या पानांवर एक खास मेणचट आवरण (wax-like coating) असते, ज्याला 'कमळ परिणाम' (Lotus Effect) असे म्हणतात. यामुळे पाणी किंवा चिखलाचे कण पानावर चिकटत नाहीत, ते थेंबांच्या रूपात खाली घरंगळतात आणि पानांना स्वच्छ ठेवतात.
कमळाची पाने पाण्यावर तरंगत असल्यामुळे त्यांना भरपूर सूर्यप्रकाश मिळतो. यामुळे प्रकाशसंश्लेषणाची प्रक्रिया प्रभावीपणे होते आणि वनस्पतीला ऊर्जा मिळते.
कमळाच्या देठात आणि खोडात अनेक हवेच्या पोकळ्या (air pockets) असतात. या पोकळ्यांमुळे कमळाचे देठ हलके राहतात आणि ते पाण्यावर सहज तरंगू शकतात.
कमळ चिखलातील अतिरिक्त पोषक तत्वे शोषून घेते, ज्यामुळे पाण्याचे नैसर्गिक शुद्धीकरण होते.
चिखलात वाढूनही कमळ अतिशय सुंदर आणि शुद्ध दिसते, म्हणूनच त्याला शुद्धता आणि पवित्रतेचे प्रतीक मानले जाते. भारतीय संस्कृती आणि बौद्ध धर्मात कमळाला विशेष स्थान आहे.