आहार‘मूल्य’ : आहार आणि इन्फ्लेमेटरी रोग

- अवंती दामले, आहारतज्ज्ञ आणि सल्लागार

ऑटोइम्युन डिसॉर्डर, ॲलर्जी, दमा इत्यादींमध्ये आपल्या शरीरावर सुज दिसून येते.

याची मुख्य लक्षणे

• वेदना

• लालसरपणा

• सुज

• सांध्याची हालचाल त्रासदायक होणे

• थकवा

• तोंड कोरडे पडणे

ही सर्व लक्षणे आणि सुज हा प्रतिसाद आहे अनियोजित इन्फ्लेमेटरी रोगाचा.

या रोगासाठी खालील घटक कारणीभूत ठरतात - दुखापत, तणाव, अनियमित जीवनशैली व आहार, इतर ॲलर्जन्सशी संपर्क.

आज आपण आहाराविषयी जाणून घेऊ.

इन्फ्लेमेशन निर्माण करणारे पदार्थ

• रिफाईन्ड कर्बोदके जी मैद्यापासून बनलेली असतात.

• तळलेले मीठयुक्त पदार्थ. उदा. चिप्स

• सोडायुक्त व साखरयुक्त पेये

• रेड मीट (मटण)

खालील सवयीसुद्धा सुज निर्माण करतात

• ताण - तणाव

• व्यायामाचा अभाव

• अपुरी झोप

• अल्कोहोल व धूम्रपान.

वरील गोष्टी टाळल्यास सुज निर्माण होण्यास प्रतिबंध होईल.

इन्फ्लेमेशन कमी करण्यासाठी आहारातील व जीवनशैलीतील बदल

• आहारामध्ये रंगयुक्त फळांचा व भाज्यांचा वापर करावा. त्यातील फायटोन्युट्रियंट्समुळे सुज कमी होण्यास मदत होते. उदा- टोमॅटो, स्ट्रॉबेरी, संत्री इ.

• आहारामध्ये हिरव्या पालेभाज्यांचे प्रमाण वाढवावे.

• आहारामध्ये नट्स बदाम, अक्रोड इत्यादींचा समावेश करावा. त्यातील इसेन्शिअल फॅट्समुळे अंगावरची सुज कमी होण्यास मदत होते.

• आहारामध्ये विविध सीड्स उदा. भोपळ्याच्या बिया, जवस, चिया सीडस यांचा वापर करावा. त्यातील ओमेगा थ्री मुळे सुज कमी होण्यास मदत होते.

• पाणी योग्य प्रमाणात प्यावे. डिहायड्रेशन टाळावे.

• योग्य पद्धतीचा व्यायाम आठवड्यातून किमान चार ते पाच वेळेस किमान दोन तास करावा.

• रात्रीची जागरणे तळावीत.

• ध्यान व मेडिटेशनमुळे तणाव कमी होण्यास मदत होऊन इन्फ्लेमेशन कमी होण्यास मदत होते.

• श्वसनाचे व्यायाम व प्राणायाम.

• किमान सात-आठ तासांची झोप आवश्यक आहे.