भेसळीसाठी आता आजन्म कारावास

दूध किंवा इतर खाद्यपदार्थ आणि औषधांमध्ये भेसळ करणाऱ्यांना यापुढे आजन्म कारावासाची शिक्षा भोगावी लागणार आहे. अगोदर अवघी सहा महिन्यांच्या शिक्षेची तरतूद असलेला अदखलपात्र स्वरूपाचा हा गुन्हा आता दखलपात्र करण्यात आला असून, कठोर शिक्षेची तरतूद करणारे सुधारणा विधेयक आज विधानसभेत आवाजी बहुमताने मंजूर करण्यात आले. 

सकाळचे मोबाईल अॅप्लिकेशन डाऊनलोड करण्यासाठी क्लिक करा

सन १८६० च्या भारतीय दंड संहितेच्या अधिनियम ४५ मधील कलम २७२ ते २७६ अन्वये खाद्यपदार्थ, पेय, औषधे आणि औषधांसाठी लागणारे पदार्थ यामध्ये भेसळीसाठी सहा महिने कारावास आणि रुपये एक हजारापर्यंतच्या दंडाची तरतूद होती. याशिवाय अन्नसुरक्षा व मानके अधिनियम २००६ च्या कलम ३६ अन्वये याच गुन्ह्यासाठी वेगवेगळ्या शिक्षांची तरतूद आहे, तर औषधीद्रव्य व सौंदर्यप्रसाधने अधिनियम १९४० च्या नियम २३ आणि नियम २७ मध्ये मात्र याच गुन्ह्यासाठी दहा वर्षे ते आजन्म कारावासासारख्या कडक शिक्षेची तरतूद आहे. ही बाब लक्षात घेता अन्न आणि औषधे भेसळीसंबंधीच्या अपराधांसाठी वेगवेगळ्या कायद्यांत वेगवेगळ्या स्वरूपाची शिक्षा असल्याचे दिसून आले होते. त्यामुळे या सर्व प्रकारच्या कायद्यात अन्न आणि औषधांच्या भेसळीच्या गुन्ह्यासाठी एकाच स्वरूपाच्या शिक्षेची तरतूद करण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन होती. त्यानुसार या गुन्ह्यासाठी आजीवन कारावास आणि द्रव्य दंडाची तरतूद असलेली सुधारणा करण्यात आली आहे. परंतु न्यायालयास काही अपवादात्मक परिस्थितीत पुरेशी कारणे नमूद करून आजीवन कारावासाची शिक्षा कमी करून त्यापेक्षाही कमी कालावधीची शिक्षा देण्याचीही तरतूद यात करण्यात आली आहे.