खरेदी-विक्री दस्तनोंदणी व्यवहाराला "ब्रेक'

खरेदी-विक्री दस्तनोंदणी व्यवहाराला "ब्रेक'

नोटाबंदीचा फटका; महसुलात 756 कोटींनी घट
औरंगाबाद - नोटाबंदीच्या निर्णयानंतर राज्यभरात खरेदी-विक्री दस्तनोंदणी व्यवहाराला मोठा ब्रेक लागला होता. त्याचा मुद्रांक शुल्क व नोंदणी विभागाला चांगलाच फटका बसला. वर्ष 2015-16 मध्ये 23 लाख 8 हजार 809 दस्तांची नोंदणी झाली होती; मात्र2016-17 मध्ये यामध्ये एक लाख 86 हजार 218 रुपयांनी घट होऊन 21 लाख 22 हजार 591 दस्तांची नोंदणी झाली. 2015-16 मध्ये मुद्रांक शुल्क व नोंदणी विभागाला 21767.01 कोटी रुपयांचा महसूल मिळाला होता; पण नोटाबंदीने दस्तामध्ये घट झाल्याने 2016-17 मध्ये 21010.13 कोटी रुपयांचा महसूल मिळाला. यामध्ये मागील वर्षाच्या तुलनेत 756 कोटी 88 लाखांची घट झाली.

नोटाबंदीनंतर नोंदणी व मुद्रांक विभागातील दस्तनोंदणीत तब्बल पन्नास टक्‍क्‍यांची घट झाली होती. त्या वेळी फक्त सध्या खरेदी-विक्री, इसार पावती, भाडे करारनामा यांसारखे किरकोळ व्यवहार झाले. याचा फटका मुद्रांक शुल्क व नोंदणी शुल्क वसुलीवर झाला आहे. राज्य सरकारला 756 कोटी 88 लाखांचा फटका सहन करावा लागला. स्थावर मालमत्तेची खरेदी-विक्री, मुद्रांक शुल्क भरणा, गहाणखत, इसारपावती, भाडे करारनामा, विवाह नोंदणी अशा विविध प्रकारच्या कामकाजाकरिता वर्षाकाठी साधारणपणे दोन कोटी नागरिक नोंदणी व मुद्रांक विभागाच्या कार्यालयांना भेट देतात; पण नोटाबंदीनंतर स्थावर मालमत्तेची खरेदी-विक्री, मुद्रांक शुल्क भरणामध्ये घट झाल्याने कित्येक महिने कोट्यवधींचा महसूल बुडाला.

परिस्थिती पूर्वपदावर
आता काही प्रमाणात परिस्थिती पूर्वपदावर येत आहे. खरेदी-विक्री व्यवहारांविषयी सध्या विचारणा होत असून, यामध्ये पूर्वीसारखा व्यवहार होण्यास सुरवात झाली आहे. मुद्रांक शुल्क व नोंदणी विभागाकडेही पूर्वीसारखी गर्दी दिसतेय. 2017-18 या वर्षात 19 जूनपर्यंत 5 लाख 14 हजार 334 दस्तांजी नोंदणी झाली, तर 2017-18 या चालू आर्थिक वर्षात 19 जूनपर्यंत 28035.67 कोटी रुपयांचा महसूल मिळाला आहे. या आकडेवारीवरून दिसते, की नवीन वर्षात खरेदी-विक्री व्यवहाराला चांगलाच वेग आला आहे.

राज्यातील मुद्रांक व नोंदणी शुल्क वसुली
वर्ष.......................दस्त संख्या....................एकूण महसूल (कोटीत)

2004-05.............15,03,763........................4,137.59
2005-06.............16,03,718........................5,307.63
2007-08..............17,36,342........................6,538.61
2008-09...............18,47,259.......................8,538.00
2009-10................17,79,318......................8,384.36
2010-11................19,87,280......................10,901.52
2011-12...............23,18,618........................13,411.26
2011-12................23,14,218.........................14,800
2012-13...............22,97,545...........................17,548
2013-14................23,30,373..........................18,666
2014-15................22,97,929...........................19,959.09
2015-16................23,08,809...........................21,767.01
2016-17................21,22,591............................21,010.13

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Related Stories

No stories found.
Esakal Marathi News
www.esakal.com