वाढत्या उष्म्यामुळे पक्ष्यांना धोका 

वाढत्या उष्म्यामुळे पक्ष्यांना धोका 

कल्याण - वातावरणामध्ये दिवसेंदिवस उन्हाचा तडाखा वाढत चालला असून याचा नागरिकांप्रमाणेच पक्ष्यांनाही त्रास होत आहे. अशा तापमानात आकाशात विहार करताना पक्ष्यांच्या पोटातील पाण्याचे प्रमाण कमी होऊन पक्षी मुर्च्छित होतात आणि कोसळतात. दरवर्षी उन्हाळ्यात अनेक पक्षी डिहायड्रेशनचा त्रास झाल्यामुळे रस्त्याच्या कडेला पडलेले दिसतात. सध्या उन्हाची चाहूल लागलेली असून अनेक ठिकाणी पक्षी कोसळण्याच्या घटना घडत आहेत. येत्या काही दिवसांत उन्हाचा पारा अधिक वाढणार असल्याने पक्ष्यांसाठी पाणवठे तयार करा, असे आवाहन पक्षिप्रेमींनी केले आहे. 

वृक्षतोडीमुळे वाढणाऱ्या सिमेंटच्या जंगलांमुळे शहरातील उष्मा वाढतो आहे. दुपारच्या वेळेत घराबाहेर पडणे माणसाला जिव्हारी लागत असताना अन्नाच्या शोधात घरट्याबाहेर पडणाऱ्या पक्ष्यांची अवस्था फारच बिकट झाली आहे. शहरी भागात पक्ष्यांची अन्नसाखळी तुटल्यामुळे अन्नाच्या शोधात पक्षी दूर अंतरावर उडत जातात. उष्मा वाढत असल्यामुळे पक्षीही सूर्योदयापूर्वी घरट्यातून बाहेर पडत असून लवकर घरी परतण्याच्या तयारीत असतात; मात्र काही वेळा उन्हाच्या झळा पक्ष्यांसाठी घातक ठरतात. मार्च-एप्रिल महिन्यात हे तापमान आणखी वाढण्याची शक्‍यता आहे, असे मत पक्षिप्रेमी इकोड्राईव्ह यंगस्टर्स संस्थेचे सदस्य महेश बनकर यांनी व्यक्त केली. 

पक्षी उष्मरक्तीत असून १०४ ते १०५ अंश इतके त्यांच्या शरीराचे तापमान आहे. तेव्हा त्यांच्या शरीराचे तापमान वाढते. म्हणून शरीरातील उष्णतेचे प्रमाण संतुलित ठेवण्यासाठी पक्षी पंख पसरवून तोंडाने श्वसनक्रिया करतो. अनेक प्रकारच्या पिसांनी त्यांचे शरीर आच्छादलेले आहे. त्यामुळे दुपारच्या वेळेत त्यांच्या शरीरात उष्णतेचे प्रमाण वाढते. रस्त्यात एखादा पक्षी मूर्च्छित होऊन पडला असेल, तर अशा पक्ष्याला सावलीत ठेवावे. गार हवा मिळेल अशा दृष्टीने जागा करून शक्‍य झाल्यास सुरुवातीला एनर्जी ड्रिंक आणि नंतर कलिंगड, टरबूज, काकडी त्याला खाण्यास द्यावी, अशी माहिती ठाणे आणि रायगड पक्षिनिरीक्षण अभ्यास संघटनेचे सदस्य हिमांशु टेंभेकर यांनी दिली. 

उष्मा वाढल्याने पक्ष्यांना शरीर थंड राहावे, यासाठी पाण्याची गरज आहे; त्यामुळे घरातील खिडकी, बाल्कनी, टेरेस अथवा झाडांवर पाणवठे तयार करावेत. जेणेकरून तहानलेले पक्षी या पाणवठ्यांवर येऊन तृष्णा भागवून जातील. 
- नीलेश भणगे, पॉज संस्था, संस्थापक.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Related Stories

No stories found.
Esakal Marathi News
www.esakal.com