शेतकऱ्यांची जनावरांसह आगळी-वेगळी दिवाळी

वाडा, ता. ३१ (बातमीदार) : लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी जनावरांची आरती ओवाळली जाते. चोवीस तास दुभती जनावरे, पीक-पाणी यातच वेळ घालविणारा बळीराजा कामाचा शीण घालविण्यासाठी जनावरांसह आगळी-वेगळी दिवाळी साजरी करण्याचा फक्कड बेत आखत आहे. त्याचे कामाचे वाटेकरी जिवाभावाचे मित्र असणाऱ्या लाडक्या जनावरांना त्यांचे हक्काचे स्थान आणि योग्य मान मिळवून देण्यासाठी पिकांची चिंता, कामाचे मळभ त्याने पुसून टाकले आहे. त्यामुळे जनावरांच्या सजावटीसाठी साहित्याची खरेदी केली जाते; मात्र यावर्षी परतीच्या पावसाने भातशेतीचे नुकसान झाल्याने शेतकरी हवालदिल झाला आहे. त्यामुळे शेतकरी दिवाळी अत्यंत साधेपणाने साजरी करणार आहेत.

ग्रामीण भागातील दिवाळीचे खास वैशिष्ट्य म्हणजे रेड्यांच्या झुंजीसाठी आखाडे. गावातील ग्रामस्थ बलिप्रतिपदेच्या दिवसाची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. महागाईच्या काळात, निसर्गाच्या लहरीपणामुळे शेती करणेही कठीण झाल्याने अनेक शेतकरी कंटाळले आहेत. जनावरांचे प्रमाणही अत्यल्प झाले आहे. त्यामुळे जनावरे राखण्याची पद्धत हळूहळू बंद होत चालली आहे. बलिप्रतिपदेच्या दिवशी गावातील प्रत्येक शेतकरी आपल्या गुरांना सजविण्यात मग्न असतो. पहाटे गुरांना नदीवर, ओहळ, नाल्यावर नेऊन त्यांना घासून-पुसून अंघोळ घातली जाते. त्यांना गेरू आणि आकर्षक रंगाने रंगवून मिरवणूक काढली जाते. गावाच्या प्रमुख रस्त्यांवर भाताचे तण टाकून ते जाळून त्यावरून या गुरांना ओलांडून नेऊन अग्नीचा शेक देतात. यावेळी काही जण फटाके टाकून गुरांची मजा पाहतात. सर्वत्र गुरांना अशाप्रकारे बलिप्रतिपदेच्या दिवशी मोठा मान असतो.

विरंगुळ्यासाठी झुंजीचे आयोजन
बलिप्रतिपदेच्या दिवशी गावा-गावांतून रेड्यांच्या झुंजी लावल्या जातात. त्यासाठी महिनाभर आधीच रेड्यांना तयार करण्यात येते. तालुक्यातील मागाठणे आणि भिवंडी तालुक्यातील पहारे ही गावे यासाठी प्रसिद्ध आहेत. वाड्यातील काही शेतकरी रेड्यांच्या झुंजीसाठी महिनाभर आधीच रेडे तयार करण्याच्या कामाला लागतात. हजारो लोक या झुंजी पाहण्यासाठी एकत्र येतात. तीन महिने अविरत शेतात काम करून कंटाळलेल्या शेतकऱ्यांना विरंगुळा मिळावा, त्यांचे मनोरंजन व्हावे, या एकमेव हेतूने या झुंजी ठेवल्या जातात.