पान शौकिनांचा हिरमोड ! वादळाच्या तडाख्यामुळे घटली कलकत्ता, बनारस पानांची आवक; दरही वाढले 

सोलापूर : शीक कढई असो की शेंगाचटणी आणि कडक भाकरी, मांसाहारी व शाकाहारी खवय्यांना पोटभर जेवणाचा अस्वाद देणारी सोलापूरची खाद्य संस्कृती असल्याने सोलापुरात पानाला अधिक मागणे असते. पश्‍चिम बंगालमध्ये वादळ आणि मुसळधार पावसामुळे तेथील पानमळे धोक्‍यात आले आहेत. त्याचा परिणाम सोलापुरातील खवय्यांपर्यंत पोचला आहे. पश्‍चिम बंगालच्या हावडा परिसरातून सोलापुरात येणाऱ्या कलकत्ता आणि बनारस पानांची आवक घटली आहे. 

सोलापूर जिल्ह्यातील दुधनी, पानमंगरुळ यासह इतर ठिकाणी असलेल्या पानमळ्यातील साध्या पानांची मागणी मात्र वाढली आहे. त्यातल्या त्यात साध्या पानातील आकाराने मोठ्या असलेल्या पानांची मागणी वाढली आहे. लॉकडाउनमध्ये पान टपऱ्याच बंद असल्याने पानमळा असलेल्या शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले. आता पान खरेदी-विक्रीची बाजारपेठ पूर्वपदावर येऊ लागली आहे. 400 ते 500 रुपयांना साध्या पानांची टोपली (तीन हजार पाने) सध्या बाजारात मिळत आहे. कलकत्ता आणि बनारस पान सोलापुरात येण्यास अडचणी असल्याने सोलापुरातील मोठ्या पानांचा दर मात्र वाढला आहे. तीन हजार पानांची टोपली सातशे ते नऊशे रुपयांच्या घरात गेली आहे. 

गणेशोत्सव आणि महालक्ष्मी या सणांमध्ये पानांना मोठी मागणी असते. यंदा दोन्ही सणांवर कोरोनाचे सावट असल्याने पान विक्रीचा सीझन हातातून गेल्याची खंत किरकोळ पान विक्रेते नागेश माळशेट्टी यांनी व्यक्त केली. 

सोलापुरात सात दहा हजारांच्या घरात पान टपऱ्यांची संख्या आहे. बहुतांश टपऱ्यांमध्ये पानांची विक्री होत नाही. ज्या ठिकाणी विक्री होते, त्या ठिकाणी साधे पान असतात. विविध शाखांच्या माध्यमातून जाधव पान शॉप, साखर पेठेतील बालाजी पान शॉप अशा काही मोजक्‍याच व्यक्तींकडे कलकत्ता, बनारस पान खाण्यासाठी खवय्ये आवर्जून जातात. 

पान शॉपचालक पंकज जाधव म्हणाले, कलकत्ता आणि बनारस पानाचे अनेक शौकिन सोलापुरात आहेत. जाधव पान शॉपच्या वतीने खवय्यांना पान उपलब्ध करून दिले जात आहे. पश्‍चिम बंगालमध्ये झालेल्या वादळी वाऱ्यामुळे व पावसामुळे तेथील पानमळे धोक्‍यात आले आहेत. त्याचा फटका मोठ्या प्रमाणात बसत आहे. 

पान विक्रेता नागेश माळशेट्टी म्हणाले, साधे पान आपल्या जिल्ह्यात उपलब्ध आहे. पानमंगरुळ, दुधनी येथील पानमळ्यातून सोलापूर बाजार समितीत पान विक्रीसाठी येतात. सध्या पान खरेदी-विक्रीच्या व्यवसायात फारशी तेजी नाही. नवरात्रोत्सवापासून पानांची मागणी वाढायला सुरवात होते. तेव्हापासून पान खरेदी-विक्रीचा व्यवसाय वाढतो. 

संपादन : श्रीनिवास दुध्याल