पदवीप्रदानावेळी आता खादी

पुणे - विद्यापीठातील पदवीप्रदानासारख्या विशेष समारंभावेळी खादी वा हातमागाच्या कपड्यांपासून तयार केलेल्या पोशाखांचा वापर करण्याबाबत विचार करण्याची सूचना विद्यापीठ अनुदान आयोगाने केली आहे. यासंबंधी आयोगाचे सचिव रजनीश जैन यांनी सर्व विद्यापीठांच्या कुलगुरूंशी पत्रव्यवहार केला आहे.

आयोगाच्या या पत्रामुळे विद्यापीठांमध्ये पदवीप्रदान समारंभाच्या वेळी वापरणारा ब्रिटिशकालीन पारंपरिक गाऊनचा वापर रोखला जाण्याची चिन्हे आहेत. देशातील बहुतांश विद्यापीठांमध्ये पदवी घेताना विद्यार्थी अजूनही हा गाऊन आणि कॅप घालतात. जैन यांनी पत्रात म्हटले आहे, की खादी आणि हातमागाचे कापड हा आपल्या संस्कृतीचा अविभाज्य भाग आहे.

पंतप्रधानांनीदेखील त्याला महत्त्व दिले आहे. तसेच, हातमाग हे ग्रामीण भागातील लाखो लोकांच्या उपजीविकेचे साधनही आहे. त्यामुळे पदवीप्रदान समारंभावेळी त्या कापडाचा वापर करावा. 

विद्यापीठांनी तर हा विचार करावाच; पण संलग्न महाविद्यालयांच्याही ही बाब लक्षात आणून द्यावी. खादी किंवा हातमागाच्या कापडाचा वापर हा केवळ भारतीय होण्याचा गौरव मिळवून देणार नाही, तर गरम आणि दमट हवामानात आरामदायीदेखील असेल. याशिवाय, सूतकताई करणारे किंवा विणकर यांनाही त्यातून प्रोत्साहन मिळेल, असे जैन यांनी सूचित केले आहे. यामुळे विद्यापीठांना पदवीप्रदानावेळी वापरल्या जाणाऱ्या पोशाखांमध्ये बदल करण्याचा निर्णय करावा लागण्याची शक्‍यता आहे.