saptarang

सावरकरांची मातृभू त्यांच्यापासून हजारो मैल दूर होती, तिच्या तीव्र ओढीतून सावरकरांनी तिला साद घातली.

आपला छंद अथवा आपली आवड व त्यातच करिअर होणे, तेही जागतिक दर्जाची ओळख निर्माण करून देणारे. याहून दुसरी भाग्यवान गोष्ट नाही.

‘जोपर्यंत सूर्य, चंद्र असतील तोपर्यंत मुंबई महाराष्ट्राला मिळणार नाही’ असं तत्कालीन कॉग्रेस नेते स. का. पाटील यांनी सांगितलं होतं. त्यानंतर संयुक्त महाराष्ट्राच्या लढा खऱ्या अर्थाने व्यापक झाला.

आपल्या देशात यापूर्वीही बऱ्याचदा इतिहास हा वादग्रस्त मुद्दा ठरलेला आहे; परंतु आज एकविसाव्या शतकातील राजकारण डोळ्यासमोर ठेवून इतिहासाचं पुनर्लेखन केले जात आहे.

साधारणपणे दीड हजार वर्षापूर्वीपासून आग्नेय आशियातील केवळ कम्बोडियातच नव्हे तर; व्हिएतनाम, थायलंड, इंडोनेशिया इत्यादी विविध प्राचीन राज्यांत भारतीय संस्कृतीचा, कलेचा आणि स्थापत्याचा; विशेषकरून हिंदू आणि बौद्ध या धर्मांचा प्रभाव पडलेला दिसून येतो.

काँग्रेस आज ज्या संकटग्रस्त स्थितीत आहे ते बघून त्या पक्षाला चिंतन आणि आत्मचिंतन अशी दोहोंची गरज आहे, हे सर्वांना माहीत आहे.

माणूस मानाने गेला, त्याला शेवटचं वंदन केलं, आपलं कर्तव्य संपलं, ही आपली नेहेमीची समाजधारणा. केरोनानांच्या नंतर त्यांच्या कुटुंबीयांच्या आर्थिक परिस्थितीचा फारसा कोणी विचारच केला नाही.

राजर्षी छत्रपती शाहूमहाराजांच्या स्मृतिशताब्दीच्या निमित्तानं अनेक कार्यक्रमांचं आयोजन करण्यात आलं होतं. कोल्हापूर जिल्ह्यातल्या वेगवेगळ्या ठिकाणी शंभर व्याख्यानांचा उपक्रम हा त्याचाच भाग होता.

कोल्हापूर जिल्ह्यातील हेरवाड दहा हजार लोकवस्तीचं अठरापगड जातीचं पुरुषप्रधान संस्कृतीच्या अधिपत्याखाली असणारं गाव.

मला माझ्या व्हिसाच्या तारखेवर लक्ष ठेवणं कर्तव्यप्राप्त होतं. माझा व्हिसा संपत आला होता आणि पुढं अमेरिकेला जाण्याची मी तयारी करू लागलो.