कोरोनाशी युद्ध सुरू असताना ‘म्युकोरमायकोसिस’चा हल्ला; काय सांगतात डॉ. स्नेहा राठोड

यवतमाळ : कोरोनाच्या (Corona) दुसऱ्या लाटेविरुद्घ युद्ध सुरू असतानाच ‘म्युकोरमायकोसिस’ (Mucormycosis) या आजाराचे रुग्ण आढळून येत असल्याने आरोग्य यंत्रणेची चिंता अधिक वाढली आहे. कोरोनामुक्त झाल्यावर ‘म्युकोरमायकोसिस’ या आजाराचा सामना रुग्णाला करावा लागत आहे. कोरोनानंतरच्या नवीन संकटावर मात करण्यासाठी तत्काळ निदान व उपचार करणे आवश्‍यक आहे, अशी माहिती कान, नाक, घसातज्ज्ञ डॉ. स्नेहा राठोड (भट) (Dr. Sneha Rathod) यांनी दिली. (New crisis of mucomycosis after corona)

डॉ. राठोड-भट ‘सकाळ संवाद’ या कार्यक्रमात बोलत होत्या. ‘म्युकोरमायकोसिस’ हा आजार म्युकॉर नावाच्या बुरशीमुळे होतो. ही बुरशी काळी नसते. मात्र, या बुरशीमुळे बाधित भागाचा रक्तपुरवठा बंद होतो व तो भाग मृत होतो. रक्तपुरवठा नसल्याने तो भाग काळा दिसतो. हे बुरशीचे जंतू सर्वत्रच असतात. ज्यांची प्रतिकारशक्ती कमी झाली आहे. जसे की, कोरोनाबाधित रुग्ण, कॅन्सर रुग्ण, अवयव रोपण झालेले रुग्ण, अनियंत्रित रक्तातील साखर असणाऱ्या रुग्णांना हा आजार व्हायची शक्‍यता जास्त असते.

कोरोना रुग्णात ‘म्युकोरमायकोसिस’चे प्रमाण जास्त आहे. कारण, कोरोनामध्ये रुग्णाच्या श्‍वसनमार्गाची प्रतिकारक्षमता कमी झालेली असते. त्यामुळे ही बुरशी सहजपणे नाकाद्वारे शिरते व वाढते. कोरोना उपचारात वापरण्यात आलेल्या औषधींमुळे रुग्णांमधील वाढलेले रक्तातील साखर व लोहाचे प्रमाण बुरशी वाढण्यास पोषक असते. तत्काळ निदान करून उपचार करता येतो. विशेषतः: शस्त्रक्रिया करून काळा झालेला भाग काढला जातो. त्यानंतर बुरशी विरोधी इंजेक्‍शनचा वापर केला जातो. हे दोन्ही उपचार आवश्‍यक आहेत.

कोरोनाच्या रुग्णांनी आजार असताना व त्यातून मुक्त झाल्यानंतरदेखील रक्तातील साखरेचे प्रमाण तपासावे. त्यात वाढ आढळून आल्यास कोणत्याही प्रकारचा विलंब न करता डॉक्‍टरांचा सल्ला घ्यावा. मातीत काम करीत असताना शरीर झाकतील असे कपडे वापरावे, मास्कचा वापर करणे आवश्‍यक आहे. कोरोनापासून मुक्त झालेले रुग्ण ज्यांना आजारपणात भरती केले होते. ऑक्‍सिजन लागले होते. इंजेक्‍शन व स्टेरॉईड सुरू होते. डायबेटिस आढळले होते. या सर्व रुग्णांनी तपासणी करून घेणे फायदेशीर ठरते.

लक्षणांकडे असू द्या लक्ष

नाकातून काळ्या खपल्या पडणे व नाक कोरडे होणे, नाकातून रक्तमिश्रित सर्दी येणे, गालावरची संवेदना बदलणे, टाळूवर जखम होणे व ते काळे पडणे, अचानक दात दुखणे व ढिले पडणे, चेहऱ्यावर किंवा डोळ्यावर सूज येणे, डोकेदुखी व ताप, चेहरा वाकडा होणे, डोळे लाल होणे, डोळा दुखणे व नजर कमजोर होणे आदी लक्षणे आहेत.

(New crisis of mucomycosis after corona)