अफगाणिस्तानातील सर्वात श्रीमंत हिंदू कोण होते? किती कोटींची संपत्ती होती?

अफगाणिस्तानचा सर्वात श्रीमंत हिंदू

अफगाणिस्तान म्हटलं की आपल्याला आठवतं ते युद्ध आणि तालिबान. पण एक काळ असा होता जेव्हा या देशात एक हिंदू उद्योगपती होता. त्याचं नाव होतं निरंजन दास. त्यांची संपत्ती कोट्यवधी रुपयांत होती.

निरंजन दास कोण होते?

निरंजन दास हे अमानुल्लाह खान यांच्या राजवटीत (1919–1929) उच्च पदावर असणारे अधिकारी होते. ते अफगाण दरबारात हिंदू समुदायाचे प्रभावशाली प्रतिनिधी मानले जात.

फक्त अधिकारी नव्हे, व्यापारी आणि समाजसेवकही

निरंजन दास केवळ अधिकारी नव्हते, ते एक मोठे व्यापारी, जमींदार आणि समाजसेवक होते. त्यांचा व्यापार अफगाणिस्तानपासून भारत आणि मध्य आशियापर्यंत पसरला होता.

किती होती संपत्ती?

काबुल आणि कंधार येथे त्यांच्या अनेक हवेल्या, जमीनी आणि व्यापारी दुकानं होती. त्यांची संपत्ती त्यावेळी “काही कोटी रुपयांची” मानली जात असे, आजच्या काळात ती अब्जावधींच्या घरात असती.

कोणता व्यवसाय करायचे?

त्या काळी अफगाणिस्तानातील हिंदू-शीख व्यापारी वस्त्र, मसाले, मौल्यवान रत्नं आणि चलन व्यवहारात सक्रिय होते. या क्षेत्रात निरंजन दास हे सर्वात मोठं नाव मानलं जायचं.

त्यानंतर सगळं बदललं…

अमानुल्लाह खान यांच्या पतनानंतर अफगाणिस्तानात अस्थिरता निर्माण झाली. हिंदू समुदायावर दडपण वाढलं आणि त्यांना देश सोडावा लागला.

भारतात पलायन

निरंजन दास यांनी आपली कोट्यवधींची संपत्ती, हवेल्या आणि जमीन मागे ठेवली. ते भारतात आले आणि त्यांच्या कुटुंबाने नंतर दिल्ली आणि अमृतसरमध्ये नवीन आयुष्य सुरू केलं.

विस्मृतीत गेलेलं नाव

आज निरंजन दास यांचं नाव इतिहासाच्या पानांत धूसर झालं आहे.

एक काळ असा होता…

कधी अफगाणिस्तानात हिंदू समुदाय देशाचा आर्थिक कणा होता. आज त्यांचं अस्तित्व जरी नाहीसं झालं असलं, तरी निरंजन दास यांची गोष्ट हरवलेल्या वैभवाची साक्ष देतं.

ज्यूस बनवणं आता सोपं आणि झटपट, वापरून पाहा मॅन्युअल ज्यूसर