Saisimran Ghashi
पेण येथे जन्मलेले वासुदेव सीताराम बेंद्रे यांनी भारत इतिहास संशोधक मंडळात कामाला सुरुवात करून पूर्ण आयुष्य महाराष्ट्राच्या इतिहास संशोधनासाठी वाहून घेतले.
१९२८ साली ‘साधन चिकित्सा’ हा ग्रंथ प्रकाशित करून बेंद्रेंनी शिवशाही इतिहास संशोधनाच्या नव्या युगाची मुहूर्तमेढ रोवली.
इब्राहिम खानच्या चुकीच्या चित्राऐवजी डच चित्रकाराने रेखाटलेले शिवरायांचे अस्सल चित्र इंग्लंडमधून शोधून पुण्यातील शिवाजी मंदिरात प्रसिद्ध केले.
जिथे नाटकांमधून संभाजीराजांची चुकीची प्रतिमा उभी केली जात होती, तिथे ४० वर्षे अथक परिश्रम करून ६५० पानांचा संशोधनात्मक ग्रंथ लिहिला.
१९३८ मध्ये मिळालेल्या शिष्यवृत्तीमुळे बेंद्रे यांना युरोप व इंग्लंडमध्ये ऐतिहासिक साधनसामग्रीचे गाढे संशोधन करता आले.
वढू बुंदरुक येथे असलेली छत्रपती संभाजीराजांची समाधी संशोधनाच्या माध्यमातून प्रथम लोकांसमोर आणली.
शिवाजी, संभाजी, राजाराम, शहाजी, मालोजी यांचे चरित्र, शिवराज्याभिषेक, संत तुकाराम यांच्या अभंगांचे संकलन असे ६० पेक्षा अधिक ग्रंथ त्यांनी लिहिले.
इतिहास संशोधनासाठी व्यासपीठ निर्माण करताना त्यांनी 'महाराष्ट्र इतिहास परिषद' स्थापन केली, ज्यातून आजही अनेक इतिहास संशोधक घडत आहेत.
हुंडाविरोधी चळवळ, ब्रदरहुड स्काऊट संघटना अशा उपक्रमांद्वारे सामाजिक सुधारणा घडवण्यासही त्यांनी हातभार लावला.
छत्रपती शिवाजी महाराजांची जन्मतिथी (१९ फेब्रुवारी १६३०) ही फाल्गुन वद्य तृतीया असल्याचे ऐतिहासिक पुराव्यांसह निश्चित करणारे ते पहिले संशोधक ठरले.