सकाळ डिजिटल टीम
बेने इस्रायली हे भारतातील एक प्राचीन ज्यू समुदाय असून मुख्यतः महाराष्ट्रात स्थायिक झाले. त्यांची भाषा, संस्कृती आणि जीवनशैली मराठीशी जोडलेली आहे.
ऐतिहासिक संदर्भानुसार, बेने इस्रायली समुदाय सुमारे २,००० वर्षांपूर्वी इस्रायलमधून भारतात आला आणि प्रामुख्याने कोकण आणि पुणे, मुंबईसारख्या भागांमध्ये स्थायिक झाला.
इतर ज्यू समुदायांपेक्षा वेगळेपणा म्हणजे बेने इस्रायली मराठीत बोलतात. त्यांनी मराठी भाषेचा आणि संस्कृतीचा स्वीकार केला, त्यामुळे त्यांची परंपरा स्थानिक जीवनशैलीशी मिसळली.
जरी ते ज्यू धर्माचे पालन करतात, तरी त्यांच्या धार्मिक प्रथा हिंदू संस्कृतीशी साधर्म्य दर्शवतात. ते शनिवारचा शब्बाथ पाळतात आणि तोरण, सणासुदीमध्ये मराठी प्रभावही दिसतो.
बेने इस्रायलींनी शिक्षण, संरक्षण आणि सिनेमासारख्या विविध क्षेत्रांत योगदान दिले. भारतीय सैन्यात अनेक उच्च पदस्थ अधिकारी याच समुदायातून होते.
१९४८ मध्ये इस्रायल राष्ट्राची स्थापना झाल्यानंतर, अनेक बेने इस्रायली तिकडे स्थलांतरित झाले. मात्र, काही कुटुंबे आजही भारतात आपली परंपरा टिकवून आहेत.
सध्या भारतात बेने इस्रायलींची लोकसंख्या तुलनेत कमी असली तरी ते आपली भाषा, परंपरा आणि ओळख जपण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
मराठी ही त्यांची मातृभाषा असून, त्यांचा वारसा जतन करण्यासाठी विविध सामाजिक आणि सांस्कृतिक उपक्रम राबवले जातात. बेने इस्रायली हे महाराष्ट्राच्या समृद्ध इतिहासाचा अविभाज्य भाग आहेत.