सोनं कसं तयार झालं? त्याचा शोध कसा लागला?

सोनं पृथ्वीवरचं नाही, आकाशातून आलंय

सोनं म्हणजे केवळ दागिने नाहीत, त्याच्याशी परंपरा आणि इतिहास पण जोडला आहे. पण तुम्हाला आश्चर्य वाटेल की आपल्या पृथ्वीवरचं सोनं इथे निर्माण झालेलं नाही तर ते अवकाशातून आलंय.

अवकाशातील स्फोटांमधून निर्माण झालं सोनं

वैज्ञानिक सांगतात की सोनं मृत होत असलेल्या तार्‍यांच्या महाविस्फोटांमधून (सुपरनोव्हा) तयार होतं. सुमारे 4 अब्ज वर्षांपूर्वी उल्कापातांच्या पावसात हे सोनं पृथ्वीवर आलं आणि वरच्या भूभागात साचलं.

उल्कापिंडांमधून पृथ्वीवर झालं आगमन

त्या काळात उल्कापिंडांच्या तुफानी धडकेत सोनं पृथ्वीच्या क्रस्ट आणि मेंटलमध्ये मिसळलं. आज आपण जे खाणींमधून सोने काढतो, ते या अब्जावधी वर्षांपूर्वीच्या घटनेचंच फलित आहे.

भूकंप आणि ज्वालामुखी

भूकंपाच्या वेळी जमिनीखालचं गरम पाणी वर येऊन खडकांवर सोन्याचे थर निर्माण होतात. या नैसर्गिक प्रक्रियांनीही सोनं तयार होण्यास मदत केली.

पहिल्यांदा सोन्याकडे माणसाचं लक्ष कसं गेलं?

सोनं कधीही गंजत नाही आणि त्याची चमक कमी होत नाही. हजारो वर्षांपूर्वी लोकांनी ते नदीच्या वाळूत चमकतांना पाहिलं. इजिप्त आणि सिंधू संस्कृतींनी त्याला देवत्व आणि समृद्धीचं प्रतीक मानलं.

सत्तेचं आणि सामर्थ्याचं चिन्ह बनलं सोनं

६०० इ.स.पूर्वी लिडिया साम्राज्यानं पहिल्यांदा सोन्याचे नाणे तयार केले. पुढे रोम, चीन आणि भारतापर्यंत सोनं सामर्थ्य आणि संपत्तीचं प्रतीक बनलं.

‘गोल्ड रश’ने बदलला जगाचा नकाशा

युरोपीय देशांनी अमेरिकेसारख्या खंडांचा शोध सोन्याच्या लालसेतून घेतला. हजारो लोक सोन्याच्या शोधात आपलं आयुष्य पणाला लावत होते. ‘गोल्ड रश’ने इतिहासच बदलला.

सोन्याची किंमत

डिजिटल करन्सी आणि शेअर बाजार असूनही सोन्याचं महत्त्व टिकून आहे. आर्थिक संकटात सोन्यात गुंतवणूक वाढते कारण ती सर्वात सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते.

भविष्यातही सोनं महत्त्वाचं

भारतासह अनेक देशांचे सेंट्रल बँक डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी सोनं साठवतात. सोनं फक्त धातू नाही तर ते मानवजातीच्या इतिहासाचं, सामर्थ्याचं आणि सुरक्षिततेचं प्रतीक आहे.

कार्तिक महिन्यात ‘ही’ डाळ खाणं का टाळलं जातं?