मराठा साम्राज्याचा सुवर्णकाळ अन् शिवरायांना अनुभवलेला शंभर वर्षे अजिंक्य किल्ला

उगम

सुवर्णदुर्ग हा किल्ला प्रारंभी शिलाहार राजाने बांधला आणि नंतर तो आदिलशाहीच्या आधिपत्याखाली गेला.

विजय

इ.स. १६६० मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला दुसऱ्या अली आदिलशहाकडून जिंकून घेतला.

तटबंदी

छत्रपतींनी किल्ल्यावर खडक फोडून उभारलेली भक्कम तटबंदी हा किल्ल्याचा सर्वात वैशिष्ट्यपूर्ण भाग मानला जातो.

भव्यता

सुवर्णदुर्गाची रचना समुद्रावर उभी असून, त्याचा दरवाजा गोमुखी धाटणीचा असल्याने तो अत्यंत रणनीतीपूर्वक बांधलेला दिसतो.

वेढा

राजाराम महाराजांच्या काळात जंजिऱ्याच्या सिद्दी कासमने किल्ल्याला वेढा घालत रसदमार्ग बंद केला.

विश्वासघात

त्या कठीण काळात किल्लेदार अचलोजी मोहिते मनोधैर्य हरवून शत्रूपक्षात फितूर झाले.

उदय

याच संकटाच्या वेळी वयाच्या २० व्या वर्षी कान्होजी आंग्रे पुढे आले आणि किल्ला वाचवण्यासाठी नेतृत्व स्वीकारले.

पराक्रम

रात्रीच्या वेळी समुद्रातून परत किल्ल्यात प्रवेश करून मावळ्यांचा आत्मविश्वास वाढवणे ही कान्होजींची अतुलनीय शिताफी होती.

विजयगर्जना

मावळ्यांनी प्रचंड धैर्याने सिद्दीच्या सैन्याला परतवून लावले आणि सुवर्णदुर्ग पुन्हा अभेद्य ठेवला.

आरमार

कान्होजी आंग्रेंना छत्रपती राजारामांनी सुभेदारी दिल्यानंतर ते मराठा आरमाराचे सर्वोच्च सरखेल बनले.

सामर्थ्य

फ्रेंच, पोर्तुगीज, इंग्रज आणि सिद्दी यांना समुद्रात आव्हान देऊन समुद्रावर मराठ्यांचे प्रभुत्व प्रस्थापित केले ते कान्होजींनीच.

अस्त

१७५५ मध्ये पेशवे आणि इंग्रजांच्या एकत्र हल्ल्यानंतर सुवर्णदुर्ग पडला आणि मराठा साम्राज्याच्या समुद्री सामर्थ्याचा अधोगतीकाळ सुरू झाला.

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्याचा पहारेकरी 'हा' किल्ला!