कार्तिक एकादशीलाच का होतो तुळशीचा विवाह?

तुळशी विवाह

काय आहे तुळशी विवाहाचा इतिहास? हा विवाह कार्तिक एकादशीलाच का होतो काय आहे या मागचे कारणं जाणून घ्या.

चातुर्मास समाप्ती

आषाढ शुद्ध एकादशीपासून (देवशयनी एकादशी) कार्तिक शुद्ध एकादशीपर्यंत (देवउठनी एकादशी/प्रबोधिनी एकादशी) भगवान विष्णू चार महिने योगनिद्रेत असतात, ज्याला चातुर्मास म्हणतात.

विष्णूंची जागृती

कार्तिक शुद्ध एकादशीला भगवान विष्णू निद्रेतून जागे होतात. म्हणून या एकादशीला देवउठनी एकादशी म्हणतात.

शुभ कार्यांची सुरुवात

भगवान विष्णूंच्या जागृतीनंतरच सर्व प्रकारचे शुभ आणि मांगलिक कार्ये (उदा. विवाह, मुंज) पुन्हा सुरू होतात. चातुर्मासात ही कामे वर्ज्य मानली जातात.

पहिला विवाह

चातुर्मास संपल्यानंतर तुळशीचा विवाह (तुळस आणि शालिग्राम/विष्णू) हा पहिला प्रतीकात्मक विवाह मानला जातो, ज्यामुळे पुढील मानवी विवाहांचा मार्ग मोकळा होतो.

पौराणिक कथा

एका कथेनुसार, जालंधर राक्षसाची पत्नी वृंदा (जिचे रूपांतर तुळशीत झाले) हिच्या पतिव्रता धर्मामुळे जालंधरला हरवणे शक्य नव्हते. भगवान विष्णूंनी छल करून तिचे पातिव्रत्य भंग केले, ज्यामुळे जालंधरचा वध झाला.

वृंदेचा शाप

दुःखी झालेल्या वृंदेने भगवान विष्णूंना पाषाण (दगड) होण्याचा शाप दिला. विष्णूंनी शाप स्वीकारला आणि ते शालिग्राम रूपात पाषाण बनले. वृंदेच्या आत्मदहानंतर तिच्या राखेतून तुळशीचे रोप उगवले. असे मानले जाते.

कन्यादानाचे पुण्य

धार्मिक मान्यतेनुसार, तुळशी विवाह करणाऱ्या भक्ताला कन्यादान केल्याचे पुण्य मिळते. ज्यांना कन्या नाही, ते खास करून हा विवाह लावतात.

तिथीचे महत्त्व

तुळशी विवाह मुख्यतः कार्तिक शुक्ल पक्षाच्या द्वादशी तिथीला केला जातो (देवउठनी एकादशीनंतरचा दिवस). काही ठिकाणी एकादशीला किंवा कार्तिक पौर्णिमेपर्यंतही विवाह करतात, कारण हा संपूर्ण काळ अत्यंत शुभ मानला जातो.

Shukra Gochar 2025: तुळशीच्या लग्नाला शुक्र करणार भ्रमण, 'या' राशींना माता लक्ष्मीचा मिळेल आशीर्वाद