अणुऊर्जा कशी काम करते, भारत ती निर्मितीत मागे का आहे?

वीज स्रोत

अणुऊर्जेला बहुतेकदा सर्वात शक्तिशाली, तरीही गैरसमज असलेला वीज स्रोत म्हणून वर्णन केले जाते. फ्रान्ससारखे देश त्यांच्या बहुतेक वीज अणुऊर्जा प्रकल्पांमधून निर्माण करतात.

अणुऊर्जा

अणुऊर्जा-सक्षम राष्ट्र असूनही, भारत अजूनही या स्रोतातून केवळ दोन ते तीन टक्के वीज निर्माण करतो. अणुऊर्जा ही अणुविखंडन नावाच्या प्रक्रियेद्वारे निर्माण केली जाते.

इंधन

अणुभट्टीच्या आत, युरेनियम-२३५ अणूंवर न्यूट्रॉनचा भडिमार केला जातो, ज्यामुळे ते विभाजित होतात. या विखंडनामुळे खूप कमी प्रमाणात इंधनातून मोठ्या प्रमाणात उष्णता निर्माण होते.

कोळसा किंवा वायू

अणुइंधन कोळसा किंवा वायूसारखे जळत नाही. विखंडन दरम्यान निर्माण होणारी उष्णता पाणी उकळण्यासाठी वापरली जाते, ज्यामुळे उच्च-दाब वाफ तयार होते.

टर्बाइन

ही वाफ मोठ्या टर्बाइन फिरवते. ज्या जनरेटरशी जोडल्या जातात जे यांत्रिक गतीचे विजेमध्ये रूपांतर करतात. २०२५ पर्यंत भारताची एकूण स्थापित अणुऊर्जा क्षमता अंदाजे ८.८ गिगावॅट असेल.

ऊर्जा मिश्रण

अणुऊर्जा ही भारताच्या ऊर्जा मिश्रणाचा एक छोटासा भाग आहे. म्हणूनच सरकारने शांती फ्रेमवर्क अंतर्गत दीर्घकालीन विस्तार प्रस्तावित केला आहे.

युरेनियम साठे

भारताची सर्वात मोठी समस्या म्हणजे त्याचे मर्यादित युरेनियम साठे, ज्यामुळे त्याला आयातीवर अवलंबून राहावे लागते. महत्त्वाचे म्हणजे, भारतात जगातील सर्वात मोठे थोरियम साठे आहेत.

अणुऊर्जा प्रकल्प

परंतु थोरियमचा थेट वापर करता येत नाही. अणुऊर्जा प्रकल्पांना मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूकीची आवश्यकता असते.

अणु नुकसान कायदा

ते कार्यान्वित होण्यासाठी १० ते १५ वर्षे लागू शकतात. शिवाय, भारताचा अणु नुकसान कायदा २०१० अंतर्गत अपघातांची जबाबदारी पुरवठादारावर टाकली जाते.

न्यूक्लियर पॉवर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड

आतापर्यंत, अणुऊर्जेवर सरकारी मालकीच्या न्यूक्लियर पॉवर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेडचे ​​वर्चस्व होते. २०२५ चा शांतता विधेयक खाजगी क्षेत्राच्या सहभागासाठी दार उघडून एक महत्त्वाचा टप्पा ठरतो.

भारतीय सैन्यात टॅटू आणि लांब केसांवर बंदी का आहे? त्यातून कुणाला सूट मिळते?