शिंपल्यात मोती नेमका कसा तयार होतो? विज्ञान सांगते रोचक गोष्ट!

मोती

आपण लहान पणापासुन एकत आलो आहोत की शिंपल्यातुन मोती बाहेर येतो पण, या शिंपल्यात हा मोती कसा तयार होतो जाणून घ्या.

मॉलस्क ची निवड

मोती तयार करण्यासाठी 'ऑयस्टर' (Oyster) किंवा 'मसल' (Mussel) सारख्या शेलधारक (Bivalve) प्राण्याची निवड केली जाते. (संवर्धित मोत्यांसाठी प्रौढ शिंपले निवडले जातात.)

परकीय कणाचा प्रवेश

नैसर्गिकरित्या, वाळूचा कण, परजीवी (Parasite) किंवा कोणताही सूक्ष्म जीव शिंपल्याच्या कवचातून आत शिरतो आणि त्याच्या मऊ ऊतींना (Mantle Tissue) त्रास देतो.

मँटल

बाह्य कणामुळे त्रास झाल्यास, शिंपल्याच्या आतील बाजूस असलेल्या मँटल नावाच्या पेशी त्वरित सक्रिय होतात.

मोती कोष निर्मिती

त्रासदायक कणाभोवती मँटल टिश्यूच्या पेशी जमा होतात आणि एक मोती कोष (Pearl Sac) तयार करतात.

नॅकर स्त्राव

या मोती कोषातील पेशी एक विशिष्ट सेंद्रिय-अजैविक (Organic-Inorganic) पदार्थ स्त्रावित करण्यास सुरुवात करतात, याला नॅकर (Nacre) किंवा 'मदर ऑफ पर्ल' म्हणतात.

चमकदार थर

शिंपला या नॅकरचे अत्यंत पातळ, पारदर्शक आणि चमकदार थर त्या बाह्य कणावर एकापाठोपाठ एक सतत जमा करत राहतो.

गुळगुळीतपणा

नॅकरचा प्रत्येक थर बाह्य कणाला आतून गुंडाळून त्याला गुळगुळीत आणि कमी त्रासदायक बनवतो, जे शिंपल्याचे संरक्षण करते.

गुणवत्ता आणि वेळ

मोत्याची गुणवत्ता (चमक, आकार आणि रंग) ही नॅकरच्या थरांची संख्या, शिंपल्याची प्रजाती आणि ते तयार होण्यासाठी लागलेला वेळ (साधारणपणे १ ते ३ वर्षे) यावर अवलंबून असते.

बॉम्बनाही एक्सपायरी डेट असते का? ते कधी निवृत्त होतात?