'हा' भारतीय व्यापारी ब्रिटीश आणि मुघलांना कर्ज द्यायचा

एक व्यापारी कुटुंब

ब्रिटीश आणि मुघलांनी भारतावर अनेक वर्षे राज्य केले. त्यांच्या राजवटीत त्यांनी अनेक गरीब लोकांना आणि राजांनाही लुटले. भारतीय इतिहासात एक व्यापारी कुटुंब होते.

ब्रिटिशांना पैसे उधार

ज्याच्या संपत्तीने मुघल सम्राटांनाही आश्चर्यचकित केले. ब्रिटिशांना पैसे उधार घेण्यास भाग पाडले. हे तेच सेठ कुटुंब होते ज्याच्याबद्दल असे म्हटले जाते की जगाला पैसे उधार देणारा शेवटी दिवाळखोर झाला.

जगत सेठ

ब्रिटीश आणि मुघलांना कर्ज देणारा व्यक्ती जगत सेठ होता. जगत सेठ यांचे खरे नाव सेठ फतेह चंद होते. १७२३ मध्ये, मुघल सम्राट मुहम्मद शाह यांनी फतेह चंद यांची अफाट संपत्ती आणि प्रभाव पाहून त्यांना जगत सेठ ही पदवी दिली.

फतेह चंद

ज्याचा अर्थ "जगाचा श्री जगत" असा होतो. त्यानंतर फतेह चंद यांचे संपूर्ण कुटुंब या नावाने ओळखले जाऊ लागले. असे म्हटले जाते की, फतेह चंद त्यांच्या काळात जगातील सर्वात श्रीमंत पुरुषांपैकी एक होते.

कुटुंबाचा पाया

त्यांची एकूण संपत्ती आजच्या किमतीत ८.३ लाख कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे. प्रसिद्ध जगत सेठ कुटुंबाचा पाया १७०० च्या दशकात व्यवसायासाठी ढाक्याला आलेल्या पटनाच्या माणिक चंद यांनी घातला.

माणिक चंद

बंगालची राजधानी ढाक्याहून मुर्शिदाबादला हलवताच माणिक चंद तेथे स्थायिक झाले. ते लवकरच नवाबांचे विश्वासू बँकर आणि आर्थिक सल्लागार बनले.

नगर सेठ

नंतर दिल्ली सम्राट फारुखसियार यांनी त्यांना नगर सेठ ही पदवी दिली. १७४० मध्ये त्यांच्या मृत्यूनंतर, फतेह चंद यांनी व्यवसायाची जबाबदारी घेतली आणि त्यांच्या कुटुंबाने नवीन उंची गाठली .

बँक ऑफ इंग्लंड

ब्रिटिश सल्लागारांच्या मते, जगत सेठ कुटुंबाची संपत्ती इतकी प्रचंड होती की त्याची तुलना बँक ऑफ इंग्लंडशी केली जाऊ लागली.

बंगाल सरकार

१७२० च्या दशकात, जगत सेठकडे इंग्लंडमधील सर्व बँकांपेक्षा जास्त संपत्ती असल्याचे मानले जात होते. फतेह चंद कुटुंब बंगाल सरकारच्या महसूल तिजोरी, नाणी आणि परकीय चलन व्यवहारांवरही नियंत्रण ठेवत असे.

ईस्ट इंडिया कंपनी

शिवाय, ईस्ट इंडिया कंपनी जगत सेठच्या कर्जावर देखील अवलंबून होती. जगत सेठ कुटुंब इतके शक्तिशाली होते की ते सोने आणि चांदीची भिंत बांधून गंगेचा प्रवाह रोखू शकतात असे म्हटले जात असे.

मेहताब चंद

फतेहचंद यांच्यानंतर , त्यांचा नातू मेहताब चंद यांनी कुटुंबाची सूत्रे हाती घेतली. या काळात बंगालमध्ये राजकीय संघर्ष वाढला. जेव्हा सिराज-उद- दौला नवाब बनले तेव्हा फतेहचंद कुटुंबाने इंग्रजांची बाजू घेतली.

प्लासीची लढाई

याचा परिणाम १७५७ मध्ये प्लासीच्या लढाईत झाला. बंगाल पूर्णपणे ब्रिटीशांच्या ताब्यात आला . यामुळे कुटुंबाच्या पतनाची सुरुवात झाली.

कुटुंबाचे कर्ज

ब्रिटीशांच्या नियंत्रणानंतर, ईस्ट इंडिया कंपनीने फतेहचंद यांच्या कुटुंबाचे कर्ज फेडण्यास नकार दिला. कुटुंबाची जमीन आणि हक्क हळूहळू कमी होत गेले.

गायब

१८५७ च्या बंडानंतर त्यांचा प्रभाव जवळजवळ नाहीसा झाला. १९९० च्या सुमारास, हे प्रसिद्ध कुटुंब सार्वजनिक जीवनातून पूर्णपणे गायब झाले. त्यांच्या सध्याच्या वंशजांचा ठावठिकाणा आजपर्यंत अज्ञात आहे.

'या' लग्नात सोन्याच्या नाण्यांचा पाऊस पडला होता