हे सामान्य जनतेसाठी नव्हते तर...; भारतात पहिले पोलीस स्टेशन कधी आणि कुठे स्थापन केले?

पोलीस व्यवस्था

भारतातील पोलीस व्यवस्था नवीन नाही, तर तिचा इतिहास भूतकाळातील पानांमध्ये पाहायला मिळतो. दीर्घकाळात पोलीस यंत्रणेत अनेक बदल झाले आहेत.

पोलीस यंत्रणा

आजच्या युगात आपल्याला जनतेच्या सुरक्षेसाठी पोलीस यंत्रणा पाहायला मिळते. ज्यांचे काम कायदा आणि सुव्यवस्था राखणे देखील आहे. सुरुवातीला पोलिसिंगचा वेगळा अर्थ होता.

सर्वत्र पोलीस स्टेशन नव्हते

त्या वेळी, सर्वत्र पोलीस स्टेशन नव्हते, तर आज भारतातील सर्व २८ राज्ये आणि ८ केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये पोलीस स्टेशन आणि पोलिसिंग व्यवस्था अस्तित्वात आहे.

पहिले पोलीस स्टेशन

तुम्हाला माहिती आहे का की भारतातील पहिले पोलीस स्टेशन कोणत्या शहरात बांधले गेले होते? याचे उत्तर आज आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत.

ईस्ट इंडिया कंपनी

भारतातील पहिले पोलीस स्टेशन १८४४ मध्ये ईस्ट इंडिया कंपनीने बांधले होते. त्यावेळी भारतावर ब्रिटिश कंपनीचे राज्य होते. अशा परिस्थितीत नियंत्रण आणि सुरक्षेसाठी भारतातील पहिले पोलीस स्टेशन बांधण्यात आले.

कोलकाता

भारतातील पहिले पोलीस स्टेशन कोलकाता येथे बांधले गेले. कारण त्यावेळी ब्रिटिशांनी कोलकाताला राजधानी बनवले होते. अशा परिस्थितीत, कोलकाता हे व्यापार, अधिकार आणि प्रशासनाचे मुख्य ठिकाण होते.

इंग्रजांविरुद्ध अनेक आवाज

त्यावेळी कोलकात्यात इंग्रजांविरुद्ध अनेक आवाज उठू लागले होते. अशा परिस्थितीत, इंग्रजांना भारतात त्यांची शक्ती वाढवणे कठीण होत होते. हे लक्षात घेता इंग्रजांना अशा यंत्रणेची आवश्यकता होती जी या हालचालींवर लक्ष ठेवू शकेल.

ब्रिटीशांनी स्थापन केलेली पोलीस व्यवस्था

त्यांना नियंत्रित देखील करू शकेल. सुरुवातीच्या काळात, ब्रिटीशांनी स्थापन केलेली पोलीस व्यवस्था जनतेच्या हितासाठी नव्हती, तर ब्रिटीश राजवटीच्या संरक्षणासाठी होती.

सामान्य लोकांवर नियंत्रण

पोलिसांच्या माध्यमातून ब्रिटीश सामान्य लोकांवर नियंत्रण ठेवत असत. कर देखील वसूल करत असत. जर तुम्ही कधी कोलकात्याला भेट दिली तर पोलीस संग्रहालयाला भेट द्यायला विसरू नका.

इमारतीत अनेक बदल

कारण, हे भारतातील पहिले पोलीस स्टेशन असल्याचे म्हटले जाते. जे ब्रिटिशांनी स्थापन केले होते. कालांतराने या इमारतीत अनेक बदल झाले. परंतु आजही त्याचा जुना वारसा दिसून येतो.

पोलिसांचा इतिहास

तसेच, येथे तुम्हाला पोलिसांचा इतिहास पाहायला मिळेल. हे ठिकाण पूर्वी भारताचे क्रांतिकारी राजा राम मोहन रॉय यांचे निवासस्थान होते.

सुकेया स्ट्रीट पोलीस स्टेशन

१९३० मध्ये, जेव्हा ते इंग्लंडच्या दौऱ्यावर होते, तेव्हा त्यांनी एका कंपनीमार्फत ते लिलाव केले. नंतर येथे सुकेया स्ट्रीट पोलीस स्टेशन बांधण्यात आले.

माचिसची पहिली काडी कशी तयार झाली? प्रक्रिया काय होती?