भारतात EVM मशीनचा शोध कुणी लावला? जाणून घ्या इतिहास...

ईव्हीएमचा वापर

भारतात पहिल्यांदा १९८२ मध्ये केरळमधील ७०-परूर विधानसभा मतदारसंघात ईव्हीएमचा वापर करण्यात आला. तर २००४ च्या लोकसभा निवडणुकीपासून प्रत्येक लोकसभा आणि राज्य विधानसभा निवडणुकीत मतदान पूर्णपणे इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्रांद्वारे केले जात आहे.

व्होटर-व्हेरिफाइड पेपर ऑडिट ट्रेल

एक पायलट प्रकल्प म्हणून, २०१४ च्या लोकसभा निवडणुकीत ५४३ पैकी ८ संसदीय मतदारसंघांमध्ये व्होटर-व्हेरिफाइड पेपर ऑडिट ट्रेल (व्हीव्हीपीएटी) प्रणालीसह ईव्हीएमचा वापर करण्यात आला.

एम. बी. हनीफा

१९८० मध्ये एम. बी. हनीफा यांनी पहिले भारतीय ईव्हीएम शोधून काढले आणि १५ ऑक्टोबर १९८० रोजी "इलेक्ट्रोनिकली ऑपरेटेड काउंटिंग मशीन" म्हणून त्याची नोंदणी केली.

सरकारी प्रदर्शन

एम. बी. हनीफा यांनी एकात्मिक सर्किट वापरून तयार केलेली मूळ रचना तामिळनाडूच्या सहा शहरांमध्ये आयोजित सरकारी प्रदर्शनांमध्ये जनतेसमोर प्रदर्शित करण्यात आली.

इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड

भारतीय निवडणूक आयोगाने १९८९ मध्ये इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेडच्या सहकार्याने भारतात ईव्हीएमचे उत्पादन सुरू केले. ईव्हीएमचे औद्योगिक डिझाइनर आयआयटी मुंबई येथील औद्योगिक डिझाइन केंद्राचे प्राध्यापक होते.

ईव्हीएममध्ये दोन भाग

ईव्हीएममध्ये दोन भाग असतात - नियंत्रण युनिट आणि मतपत्रिका युनिट. दोन्ही भाग पाच मीटरच्या केबलने जोडलेले असतात. नियंत्रण युनिट मतदान केंद्राध्यक्ष किंवा मतदान अधिकाऱ्याकडे असते.

मतपत्रिका

तर मतपत्रिका युनिट मतदान कक्षात ठेवलेले असते. मतदाराला मतपत्रिका देण्याऐवजी, नियंत्रण युनिटजवळ बसलेला अधिकारी मतपत्रिका बटण दाबतो.

ऑपरेटिंग प्रोग्राम

त्यानंतर मतदार मतपत्रिका युनिटवर त्यांच्या पसंतीच्या उमेदवाराच्या नावाशेजारी आणि निवडणूक चिन्हाशेजारी असलेले निळे बटण दाबून मतदान करतो. ईव्हीएममध्ये सिलिकॉनमध्ये कायमस्वरूपी एम्बेड केलेला "ऑपरेटिंग प्रोग्राम" वापरला जातो.

ईव्हीएम

एकदा कंट्रोलर तयार झाला की, उत्पादकासह कोणीही तो बदलू शकत नाही. ईव्हीएम ही भारत इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड, बंगळुरू आणि इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड, हैदराबाद यांनी बनवलेल्या साध्या ६-व्होल्ट बॅटरीने चालतात.

कमी व्होल्टेज

बॅटरीवर चालणाऱ्या असल्याने, ती संपूर्ण भारतात सहज वापरता येतात. शिवाय, कमी व्होल्टेजमुळे मतदारांना विजेचा धक्का बसण्याचा धोका कमी होतो. एका ईव्हीएममध्ये जास्तीत जास्त ३,८४० मते नोंदवता येतात.

चार युनिट एकत्र

तसेच ६४ उमेदवारांची नावे नोंदवता येतात. एका बॅलेट युनिटमध्ये १६ उमेदवार असतात. एकाच ईव्हीएममध्ये अशा चार युनिट एकत्र करता येतात.

मतदान केंद्र

जर एखाद्या मतदारसंघात ६४ पेक्षा जास्त उमेदवार असतील तर मतदानासाठी पारंपारिक मतपत्रिका किंवा बॉक्स पद्धत वापरली जाते. मतदान केंद्रात उमेदवाराच्या नावाशेजारी असलेले बटण एकदा दाबल्यानंतर मशीन थांबते.

एक व्यक्ती, एक मत

त्यामुळे ईव्हीएम बटण वारंवार दाबून एकापेक्षा जास्त वेळा मतदान करणे शक्य नाही. जर एखाद्या व्यक्तीने एकाच वेळी दोन बटणे दाबली तर त्याचे मत नोंदवले जात नाही. अशा प्रकारे, ईव्हीएम मशीन "एक व्यक्ती, एक मत" या तत्त्वाची खात्री देते.

सीरियलच्या अर्ध्या तासाच्या एपिसोडमधून टीव्ही चॅनेल किती रुपयांची कमाई करतं?