जगातील कोणत्या देशात पहिल्यांदाच ईव्हीएम वापरून निवडणुका घेण्यात आल्या?

ईव्हीएम हॅक

भारतात, विरोधी पक्ष अनेकदा ईव्हीएमवर आरोप करतात की निवडणुकीदरम्यान ईव्हीएम हॅक झाले होते. त्यामुळे त्यांच्या पक्षाला मते मिळाली नाहीत किंवा कमी मते मिळाली.

पारदर्शक निवडणूक प्रक्रिया

आता, पारदर्शक निवडणूक प्रक्रिया लोकशाही व्यवस्था मजबूत करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. काळाबरोबर मतदान प्रणाली देखील बदलली आहे. अनेक देशांनी पारंपारिक मतपत्रिकेपासून इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्र ईव्हीएमपर्यंतचा प्रवास केला आहे.

ईव्हीएमचा वापर

अनेकांना वाटते की ईव्हीएमचा वापर प्रथम भारतात झाला, परंतु हे सत्य नाही. कदाचित फार कमी लोकांना माहिती असेल की जगातील पहिली इलेक्ट्रॉनिक मतदान यंत्रे अमेरिकेत वापरली गेली होती.

इलेक्ट्रॉनिक प्रणाली

१९६० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात आणि १९७० च्या दशकाच्या सुरुवातीला, काही अमेरिकन राज्यांनी मतदान जलद आणि अधिक सोयीस्कर करण्यासाठी इलेक्ट्रॉनिक प्रणालींचा प्रयोग करण्यास सुरुवात केली.

आधुनिक ईव्हीएमचा आधार

हे प्रयोग नंतर आधुनिक ईव्हीएमचा आधार बनले. अमेरिकेत इलेक्ट्रॉनिक मतदानाचा पहिला वापर १९६४ मध्ये ऑटोमॅटिक व्होटिंग मशीन्स (AVM) च्या स्वरूपात झाला. त्यानंतर १९७० च्या दशकात डायरेक्ट रेकॉर्डिंग इलेक्ट्रॉनिक (DRE) मशीन्सचा वापर करण्यात आला.

ऑटोमॅटिक व्होटिंग मशीन्स

जिथे मतदारांनी बटण दाबून किंवा टचस्क्रीन वापरून मतदान केले. १९८० च्या दशकापर्यंत, अमेरिकेतील अनेक राज्यांनी या मशीन्सचा अवलंब केला होता. मतदानाचा वेग आणि सोय वाढवण्यासाठी हा बदल करण्यात आला.

फ्लोरिडा मतपत्रिका वाद

आज, अमेरिका पूर्णपणे EVM वर अवलंबून नाही. २००० च्या राष्ट्रपती निवडणुकीत फ्लोरिडा मतपत्रिका वादानंतर, इलेक्ट्रॉनिक मतदान प्रणालीबद्दल प्रश्न उपस्थित केले गेले. सुरक्षा आणि पारदर्शकतेबद्दल सतत वादविवाद सुरू आहेत.

इलेक्ट्रॉनिक पद्धत

त्यानंतर, अनेक राज्यांनी कागदी मतपत्रिका आणि EVM ची संकरित प्रणाली स्वीकारली. याचा अर्थ असा की मते इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने नोंदवली जातात. परंतु आवश्यक असल्यास पुनर्गणना करता यावी म्हणून कागदी रेकॉर्ड देखील ठेवला जातो.

मतदान यंत्रे

२०२४ पर्यंतच्या परिस्थितीचा अंदाज घेता, अमेरिकेतील अंदाजे ७०% मतदान यंत्रे इलेक्ट्रॉनिक आणि कागदी बॅकअप असलेल्या प्रणालीवर आधारित आहेत. दरम्यान, काही राज्ये अजूनही फक्त कागदी मतपत्रिका वापरतात.

सायबर सुरक्षा

निवडणूक तज्ञांचा असा विश्वास आहे की, ईव्हीएम सोयीस्कर आणि वेग देतात, परंतु सायबर सुरक्षा आणि हॅकिंगच्या धोक्यामुळे त्यांच्या विश्वासार्हतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.

हायब्रिड मॉडेल

या कारणास्तव, ईव्हीएम आणि पेपर ट्रेल्सचे हायब्रिड मॉडेल आता अमेरिकेत सर्वाधिक प्रचलित आहे. अमेरिकेने, ज्याने प्रथम ईव्हीएम वापरण्यास सुरुवात केली. तो अजूनही या तंत्रज्ञानावर पूर्णपणे विश्वास ठेवत नाही.

भारतात वापर

तेथील निवडणुकांमध्ये सुरक्षा आणि पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी, इलेक्ट्रॉनिक मतदानासोबत पेपर बॅकअप अनिवार्य करण्यात आले आहे. भारतात केरळमध्ये पहिल्यांदा या मशीनचा वापर केला होता.

रस्त्याच्या कडेला असलेल्या दगडांचे रंग वेगवेगळे का असतात? त्यांचा अर्थ काय?