Mansi Khambe
चॉकलेट हे आपले आवडते मिष्टान्न आहे. ते जगभरात खाल्ले जाते. त्याचा हजारो वर्षांपूर्वीचा एक दीर्घ आणि मनोरंजक इतिहास आहे.
चॉकलेटचा इतिहास अमेझॉन बेसिनच्या वर्षावनांपासून सुरू होतो. जिथे कोकोचे झाड, थियोब्रोमा कोकाओची उत्पत्ती झाली.
कोकोचा सर्वात जुना वापर सुमारे ५,३०० वर्षांपूर्वी आधुनिक काळातील इक्वेडोरमधील मेयो-चिंचिप संस्कृतीत झाला होता. त्यानंतर कोको मेसोअमेरिकाला गेला.
जिथे तो ओल्मेक्स, मायन आणि अझ्टेक सारख्या प्राचीन समाजांमध्ये समाविष्ट झाला. कोकोचा पहिला वापर आजच्या गोड, क्रिमी चॉकलेटसाठी नव्हता. तर तो कडू पेय आणि कदाचित कोकोच्या शेंगाच्या लगद्यापासून बनवलेले अल्कोहोलिक पेय म्हणून होता.
मेयो-चिंचिप संस्कृतीने कोकोच्या झाडाची सुरुवातीची लागवड ही दक्षिण अमेरिका आणि नंतर मेसोअमेरिकेत कोको लागवड आणि व्यापाराच्या दीर्घ इतिहासाची सुरुवात होती.
१५०० च्या सुमारास मेसोअमेरिकेतील ओल्मेक लोकांनी कोको वनस्पतीचे पालनपोषण केले. त्याच्या बियाण्यांपासून चॉकलेट पेय बनवले असे मानले जाते.
समकालीन मेक्सिको, ग्वाटेमाला, बेलीझ आणि होंडुरासचे काही भाग समाविष्ट असलेली ही भूमी चॉकलेट संस्कृतीचे केंद्र बनली. मायन आणि अ‍ॅझ्टेक लोक कोकोला दैवी मानत असत.
ते विधी, समारंभ आणि चलन म्हणून देखील वापरत असत. मायन लोकांनी "xocolātl" नावाचे जाड, फेसाळलेले पेय विकसित केले.
जे कोकोच्या बिया बारीक करून आणि त्यात पाणी आणि मिरच्या आणि कॉर्नमील सारख्या इतर घटकांसह मिसळून बनवले जात असे.
हे कडू पेय खूप आवडले. खास प्रसंगी दिले जात असे. अझ्टेक लोकांमध्ये चॉकलेटची देखील खूप किंमत होती. सम्राट मोक्टेझुमा II यांना एक लक्झरी भेट म्हणून सादर केले जात असे.
१६ व्या शतकाच्या सुरुवातीला चॉकलेटची ओळख करून देणारे पहिले युरोपियन स्पॅनिश विजेते होते. हर्नान कॉर्टेस यांनी स्पेनला कोको बीन्स परत पाठवले. जिथे उच्चभ्रूंनी चॉकलेट स्वीकारले.
सुरुवातीला ते कडू पेय मानले जात असे. परंतु अखेर युरोपियन लोकांनी ते साखर आणि मसाल्यांनी गोड करण्यास सुरुवात केली. ज्यामुळे ते त्यांच्या चवीनुसार अधिक स्वीकार्य झाले.
औद्योगिक क्रांती ही चॉकलेटच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा टप्पा होती. १८२८ मध्ये डच रसायनशास्त्रज्ञ कोएनराड व्हॅन हौटेन यांनी कोको बीन्सपासून कोको बटर काढण्याचा एक मार्ग शोधला.
ज्यामुळे कोको पावडरची बचत झाली. चॉकलेट अधिक प्रमाणात उपलब्ध झाले. १८४७ मध्ये एका ब्रिटिश चॉकलेट उत्पादकाने कोको पावडर, साखर आणि कोको बटर यांचे मिश्रण करून पहिला चॉकलेट बार तयार केला.