सकाळ डिजिटल टीम
नागपंचमीच्या दिवशी केस का धूवू नये? श्रद्धा, अंधश्रद्धा की आरोग्यदृष्टिकोन काय आहे या मागचे नेमके कारणं जाणून घ्या.
नागपंचमी हा सण नागांना समर्पित आहे. या दिवशी नागांची पूजा केली जाते आणि त्यांना दूध व लाह्या अर्पण केल्या जातात. केस धुणे हे अंघोळीचा एक भाग मानले जाते आणि या दिवशी अंघोळ करणे किंवा केस धुणे हे जमिनीतून निघणाऱ्या जीवांना (उदा. साप) त्रास देण्यासारखे मानले जाते, अशी एक पारंपरिक श्रद्धा आहे.
नागपंचमी सामान्यतः पावसाळ्यात येते. पारंपरिकरित्या, या काळात शेतीची कामे सुरू असतात आणि जमिनीतून अनेक सूक्ष्मजीव बाहेर पडतात. केस धुताना जास्त पाणी वापरले जाते आणि ते पाणी जमिनीवर वाहते, ज्यामुळे जमिनीतील जीवांना त्रास होऊ शकतो अशी समजूत आहे.
नागांना या दिवशी देवत्व बहाल केले जाते आणि त्यांची विशेष पूजा केली जाते. अशा पवित्र दिवशी कोणत्याही गोष्टीमुळे नागांचा अनादर होऊ नये म्हणून काही विशिष्ट नियम पाळले जातात, त्यापैकी केस न धुणे हा एक मानला जातो.
नागपंचमीच्या दिवशी घरात शांतता आणि पावित्र्य राखण्यावर भर दिला जातो. केस धुणे हे रोजच्या व्यवहाराचा भाग असले तरी, या विशिष्ट दिवशी ते टाळले जाते जेणेकरून सणाचे पावित्र्य भंग होऊ नये.
पावसाळा हा निसर्गाच्या पुनरुत्पादनाचा काळ मानला जातो. या काळात जमिनीतील जीवसृष्टी वाढत असते. केस धुण्यासाठी जास्त पाण्याचा वापर पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम करू शकतो. अशी ही काही ठिकाणी मान्यता आहे.
पावसाळ्यात हवामान थंड आणि दमट असते. अशा वेळी केस धुतल्यास, ते लवकर सुकत नाहीत आणि त्यामुळे सर्दी, ताप किंवा इतर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. त्यामुळे आरोग्याच्या दृष्टिकोनातून केस धुणे टाळले जाते.
पावसाळ्यात, विशेषतः ग्रामीण भागात, पाणी दूषित होण्याची शक्यता असते. अशा पाण्यात केस धुतल्यास केसांच्या किंवा त्वचेच्या समस्या उद्भवू शकतात. यामुळे संसर्ग टाळण्यासाठी केस न धुण्याचा सल्ला दिला जातो.
सणाच्या दिवशी पूजा आणि धार्मिक विधींवर लक्ष केंद्रित केले जाते. रोजच्या व्यवहारातील गोष्टी टाळून सणाचे महत्व आणि पावित्र्य जपण्याचा प्रयत्न केला जातो. केस धुणे टाळणे हा देखील त्यापैकी एक भाग मानला जातो.