सकाळ डिजिटल टीम
नागपंचमीच्या दिवशी अनेक पदार्थांचे सेवन करणे टाळतात. ती पदार्थ कोणती आहेत आणि या मागची कारणे कोणती आहेत जाणून घ्या.
वाटाणा, मटकी, हरभरा, मूग, चवळी यांसारखी कडधान्ये खाल्ली जात नाहीत, कारण ती पिकवण्यासाठी जमिनीची नांगरणी किंवा मशागत करावी लागते, ज्यामुळे जमिनीखालील नागांना त्रास होण्याची शक्यता असते.
कांदा, लसूण, बटाटा, गाजर, मुळा, बीट यांसारख्या भाज्याही काही घरांमध्ये खाल्ल्या जात नाहीत, कारण त्यांच्या काढणीसाठी जमीन खोदावी लागते.
नवीन कापणी केलेले धान्य (उदा. तांदूळ, गहू) किंवा कोणत्याही प्रकारच्या डाळी खाणे टाळले जाते. नवीन धान्य तयार करताना शेतीत मशागत करावी लागते, ज्यामुळे नागांना त्रास होऊ शकतो.
काही ठिकाणी हिरव्या पालेभाज्या (उदा. पालक, मेथी) खाणे टाळले जाते, कारण त्यामध्ये सूक्ष्म जीव किंवा किडे असण्याची शक्यता असते, आणि जीवदयेच्या तत्त्वानुसार ते टाळले जाते.
काही परंपरांमध्ये मिरची, मसाले किंवा जास्त तिखट पदार्थांचे सेवन टाळले जाते, कारण या दिवशी सात्विक आणि सौम्य आहार घेण्यावर भर दिला जातो.
नागपंचमी हा एक पवित्र सण मानला जातो. त्यामुळे मांसाहार आणि मद्यपान पूर्णपणे वर्ज्य मानले जाते, कारण हे पदार्थ तामसी मानले जातात आणि ते पूजेच्या पवित्रतेला बाधा आणतात असे मानले जाते.
या दिवशी ताजे आणि सात्विक अन्न खाण्याला प्राधान्य दिले जाते. शिळे अन्न खाणे टाळले जाते.
या सर्व नियमांमागे अहिंसा आणि जीवदयेचा संदेश आहे. केवळ नागांनाच नव्हे, तर इतर कोणत्याही सूक्ष्म जीवांनाही या दिवशी त्रास होऊ नये, अशी या मागची मुख्य भावना आहे.