१०० वर्षांपूर्वी नाशिकचा महापूर: तेव्हाचे नाशिक आणि आजच्या पुराची तुलना

महापुर

नाशीकमध्ये कोणकोणत्या साली महापुर आला होता आणि तेव्हा नशिकची परिस्थीती कशी होती जाणून घ्या.

प्राचीनतेमुळे अनिश्चितता

नाशिक शहर प्राचीन असल्याने, पहिला पूर कधी आला याची कोणतीही अधिकृत किंवा लिखित नोंद उपलब्ध नाही. पूर येणे ही एक नैसर्गिक, वारंवार घडणारी घटना मानली जात होती.

सर्वात जुनी नोंद

ब्रिटिश राजवटीच्या दस्तऐवजांमध्ये इ.स. १९०६ मध्ये नाशिकला गोदावरी नदीच्या पुरामुळे मोठा फटका बसल्याची नोंद आढळते.

ऐतिहासिक पूर

१९०६ नंतरचा मोठा पूर इ.स. १९४७ मध्ये आला होता, ज्याने शहरातील जुन्या भागांमध्ये मोठे नुकसान केले होते.

विध्वंसक पूर

नाशिककरांच्या स्मरणात असलेला आणि सर्वात मोठा विध्वंसक पूर ऑगस्ट २००८ मध्ये आला होता, ज्यात शहराचे मोठे आर्थिक नुकसान झाले.

नदीकाठचा धोका

नाशिकचे रामकुंड आणि पंचवटी हे नदीकाठचे जुने भाग असल्याने, त्यांना प्रत्येक मोठ्या पुराचा सर्वाधिक फटका बसतो.

पुराचे मुख्य कारण

गोदावरीच्या पाणलोट क्षेत्रात होणारी अतिवृष्टी (Heavy Rainfall) हे पुराचे नेहमीचे आणि नैसर्गिक कारण आहे.

धरण व्यवस्थापन

गंगापूर धरणाच्या बांधणीनंतर, धरणातून अचानक पाणी सोडणे हे आजच्या पुराचे एक महत्त्वाचे मानवनिर्मित कारण बनले आहे. नदीपात्रामध्ये झालेले बेकायदेशीर अतिक्रमण (Encroachment) आणि बांधकाम यामुळे पाण्याचा नैसर्गिक प्रवाह अडतो, ज्यामुळे पूर वाढतो.

पूररेषा

नदीच्या दोन्ही बाजूंची पूररेषा (Flood Line) निश्चित करण्यात आली आहे, पण या रेषेचे उल्लंघन अजूनही अनेक ठिकाणी केले जाते. गोदावरीच्या काठावर असल्यामुळे, दर काही वर्षांनी नाशिकला मोठ्या पुराचा सामना करावा लागतो, जो नदीचे नैसर्गिक जलचक्र (Natural Water Cycle) दर्शवतो.

मुंबईत पहिली लोकल ट्रेन कधी सुरू झाली?