संतोष कानडे
मुघलांच्या हरममध्ये एक खास पद होतं, त्याला पादशाह बेगम म्हटलं जायचं.
पादशाह बेगम ही पदवी खुद्द मुघल बादशहा प्रदान करत असायचा. ती एक विशेष आणि क्षमता असलेली महिला हवी.
पादशाह बेगम या पदावर अनेक बेगमांनी राज्य केलं. परंतु एक शहजादी होती, तिला मुघल हरममध्ये ही पदवी मिळाली होती.
महाम अंगा आणि रुकैया बेगम अशा अनेक शक्तिशाली महिला होत्या. मुघल बादशहा जहांगीरने आपली बेगम नुरजहाँला पादशाह बेगमची पदवी दिली होती.
ही एक शाही पदवी आहे. पादशहा बेगमला सल्तनतच्या प्रथम महिलेचा मान असतो.
जहांगीरनंतर बादशहा शाहजहानने पादशहा बेगमची पदवी आपली आवडती पत्नी मुमताजला दिली होती.
मुमताजच्या मृत्यूनंतर शहाजहानने हे पद मुघल राजकुमारी आणि आपली मुलगी जहांआरा हिला दिलं होतं.
जी महिला या पदावर असे तिला राज्यकारभारात बादशहाला मदत करण्याचे अधिकार होते. याशिवाय हरमच्या न्याय निवाड्याचं काम करत असे.
जी महिला पादशाह बेगम व्हायची तिला विशिष्ट रक्कम मिळायची. सगळ्यात जास्त वजिफा जहांआरा बेगमला मिळत असे.
जहांआरा हिला वर्षाला ६ लाख रुपये स्टायफंड मिळायचा. जहांआरा ही मुघलांच्या इतिहासातील एक शक्तिशाली महिला होती.