निसर्गाच्या कुशीत दडलेला 'पांडवगड' शिवकालीन पराक्रमाचा साक्षीदार

स्थान

पांडवगड किल्ला सातारा जिल्ह्यातील वाई तालुक्यात कृष्णा नदीच्या उत्तरेकडील महादेव रांगेवर वसलेला आहे.

स्थापत्य

हा किल्ला सह्याद्रीच्या उपरांगेतील उंच शिखरावर बांधलेला असून त्याची उंची समुद्रसपाटीपासून ४१७० फूट आहे.

निर्मिती

शिलाहार राजा भोज यांनी इसवी सन ११७८ ते ११९३ या काळात पांडवगड बांधल्याचे ऐतिहासिक पुरावे सांगतात.

आदिलशाही

काळानुसार हा किल्ला आदिलशाहीच्या ताब्यात गेला आणि काही काळ त्यांनी त्याचा वापर केला.

स्वराज्य

छत्रपती शिवाजी महाराजांनी १६७३ साली हा किल्ला जिंकून पुन्हा स्वराज्यात दाखल केला.

सरनौबत

शिवाजी महाराजांनी या गडाचे गडकरी म्हणून सरनौबत पिलाजी गोळे यांची नियुक्ती केली होती.

मोगलकाळ

सन १७०१ मध्ये मोगलांनी हा किल्ला हस्तगत केला, परंतु १७०९ मध्ये तो पुन्हा स्वराज्यात परत आला.

ब्रिटिशकाळ

१८१८ मध्ये मेजर थॅचरने पांडवगड किल्ला इंग्रजांच्या ताब्यात आणला आणि त्यानंतर तो कंपनी सरकारकडे गेला.

मार्ग

पांडवगडावर पोहोचण्यासाठी दोन प्रमुख मार्ग आहेत. मेणवली मार्गे खडतर चढाईचा आणि धावडी गावातून जाणारा सोपा मार्ग.

मंदिरे

गडावर हनुमंताचे उघड्यावर असलेले मंदिर आणि गडदेवी पांडवजाईचे छोटेसे मंदिर पाहायला मिळते.

दृश्य

गडावरून धोम धरणाचा जलाशय, कमलगड, महाबळेश्वर-पाचगणी पठार आणि वाई शहराचे निसर्गरम्य दृश्य दिसते.

वारसा

पांडवगड हा इतिहास, निसर्ग आणि मराठ्यांच्या पराक्रमाचा साक्षीदार असलेला दुर्ग आजही अभिमानाने उभा आहे.

शिवाजी महाराजांनी आदिलशहाकडून जिंकलेला भूषणगड किल्ला