Saisimran Ghashi
छत्रपती संभाजी महाराज हे पराक्रमी, विद्वान आणि दुर्दम्य इच्छाशक्तीचे प्रतीक होते.
त्यांच्या काही सवयी आणि गुणांनी त्यांना खऱ्या अर्थाने महान राजा बनवले.
कोणत्याही संकटात न डगमगता, अत्यंत धैर्याने ते निर्णय घेत आणि लढले. शत्रूपुढे झुकणे हे त्यांच्या स्वभावात नव्हते.
अल्पवयातच त्यांनी राजकीय डावपेच समजून घेतले होते. मुघलांशी आणि इंग्रजांशी त्यांनी युक्तीने सामना केला.
अत्यंत कठोर यातना असूनही त्यांनी धर्माचा त्याग केला नाही. आपला स्वाभिमान आणि मराठी अस्मिता यासाठी ते अखेरपर्यंत उभे राहिले.
त्यांनी आपल्या प्रजेचा नेहमीच आदर केला. न्याय देताना जातीपातीचा भेद न करता सर्वांसाठी समान वागणूक दिली.
संभाजी महाराजांना अनेक भाषा अवगत होत्या आणि त्यांनी अनेक ग्रंथांचा अभ्यास केला होता. त्यांची विद्वत्ता त्यांना केवळ योद्धा नव्हे, तर विचारवंत राजा बनवत होती.
वडिलांनी घालून दिलेल्या स्वराज्याच्या मार्गावर ते अत्यंत निष्ठेने चालले. कोणत्याही मोहाला किंवा दबावाला बळी न पडता त्यांनी स्वराज्याचं रक्षण केलं.