शिवाजी महाराजांनी औरंगजेबाची दाढी ओढली होती, म्हणजे नेमकं काय घडलेलं?

हल्ला

शाहिस्तेखानावरच्या धाडसपूर्ण हल्ल्यानंतर शिवाजी महाराजांनी औरंगजेबाला आणखी एक मोठा झटका दिला.

लूट

महाराजांनी ६ ते १० जानेवारी १६६४ दरम्यान सुरत शहर सलग पाच दिवस लुटून अफाट संपत्ती मिळवली.

बंदर

त्या काळी सुरत हे भारताच्या पश्चिम किनाऱ्यावरील सर्वात मोठे आणि समृद्ध बंदर होते.

व्यापार

सुरतवरून जगभरात जहाजांद्वारे विविध वस्तूंचा सतत व्यापार चालत असे.

श्रीमंती

या शहरामुळे मोगल साम्राज्याला दरवर्षी प्रचंड आर्थिक फायदा मिळत असे.

मक्का-द्वार

मक्केला जाणाऱ्या जहाजांचा मुख्य प्रस्थानबिंदू सुरत असल्याने त्याला ‘मक्केचा दरवाजा’ही म्हणत असत.

कर

सुरत येथील जकातीमुळे औरंगजेबाच्या खजिन्यात दरवर्षी जवळपास १२ लाख रुपये जमा होत.

साक्षीदार

सुरत लुटीच्या वेळी तेथे उपस्थित असलेल्या होलकार्ड इव्हर्सनने या घटनेचे वर्णन डच भाषेत नोंदवले.

वर्णन

इव्हर्सनच्या मते सुरत शहर हे धनवैभव आणि सौंदर्याने परिपूर्ण असे मोहक ठिकाण होते.

उपमा

सुरतला मोगल बादशहाची ‘दाढी’ असे संबोधले जाई, कारण ते साम्राज्याच्या शान आणि श्रीमंतीचे प्रतीक होते.

टोला

सुरत लुटून निघताना शिवराय म्हणाले, “औरंगजेबाची दाढी खेचण्याची माझी फार काळापासून इच्छा होती, ती पूर्ण झाली.”

महत्त्व

त्या काळी दाढीला व्यक्तीच्या शान, प्रतिष्ठा आणि इज्जतीचे प्रतीक मानले जात असे.

नियम

औरंगजेबाने तर दाढी किती लांब असावी याबाबत खास नियम घालून दिले होते.

प्रतीक

सुरत शहराला औरंगजेबाच्या इज्जत, रुबाब आणि आर्थिक शक्तीचे प्रतीक म्हणून दाढीची उपमा दिली जात होती.

अर्थ

म्हणूनच शिवरायांनी ‘दाढी ओढली’ म्हणजे औरंगजेबाच्या इज्जतीचा धक्का उडवला असा त्याचा अर्थ होता. (मराठेशाही प्रविण भोसले या चॅनलवर ही माहिती दिली आहे)

असा होता छत्रपती शिवाजी महाराजांचा रोजचा आहार