जुन्या रेल्वे इंजिन आणि डब्यांचे काय होते?

भारतीय रेल्वे

भारतीय रेल्वे ही आशियातील नंबर वन आणि जगातील चौथ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी रेल्वे नेटवर्क आहे. सरासरी, भारतीय रेल्वे दररोज २०,००० हून अधिक गाड्या चालवते.

प्रवाशांची वाहतूक

ती दररोज २३ दशलक्षाहून अधिक प्रवाशांची वाहतूक करते. जे ऑस्ट्रेलियाच्या लोकसंख्येइतके आहे. भारतीय रेल्वे ही देशाच्या अर्थव्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा आधारस्तंभ आहे.

लाखो टन

केवळ प्रवाशांसाठीच नाही तर मालवाहतुकीसाठी देखील. ती दररोज लाखो टन वस्तू आणि कच्च्या मालाची वाहतूक करते, जे देशाच्या उद्योगांसाठी आणि शेतीसाठी महत्त्वाचे आहे.

रेल्वे इंजिन

पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का की जेव्हा रेल्वे इंजिन, डबे किंवा वॅगन पूर्णपणे निरुपयोगी किंवा खराब होतात तेव्हा त्यांचे भारतीय रेल्वे काय करते?

वॅगन भंगार

भारतीय रेल्वे वापरात नसलेले रेल्वेचे डबे, इंजिन आणि वॅगन भंगार म्हणून विकते. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की हा भंगार रेल्वेसाठी उत्पन्नाचा एक प्रमुख स्रोत आहे.

उत्पन्न

२०२० ते २०२४ या चार आर्थिक वर्षांत रेल्वेने यातून १९,००० कोटींपेक्षा जास्त उत्पन्न मिळवले. अशा प्रकारे वापरण्यायोग्य नसलेल्या वस्तू देखील रेल्वेच्या तिजोरीत भर घालण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

जुने डिझेल इंजिन

भारतीय रेल्वे त्यांचे जुने डिझेल इंजिन सतत निवृत्त करत आहे आणि त्यांची स्क्रॅप म्हणून विल्हेवाट लावत आहे. विद्युतीकरणावर भर दिल्यामुळे 'मिशन झिरो स्क्रॅप' अंतर्गत ही प्रक्रिया वेगाने वाढत आहे.

स्क्रॅप

२०२० ते २०२४ दरम्यान स्क्रॅप केलेल्या किंवा सेवेतून निवृत्त झालेल्या इंजिनांची एकूण संख्या १,००० पेक्षा जास्त होईल. भारतीय रेल्वेने १००% विद्युतीकरणाचे ध्येय प्राधान्य दिले आहे.

रेल्वे बोर्ड

यामुळे डिझेल इंजिन टप्प्याटप्प्याने निवृत्त झाले आहेत. जुलै २०२० मध्ये, रेल्वे बोर्डाने मोठ्या संख्येने जुन्या डिझेल इंजिनांना पाहता त्यांचे नाममात्र आयुष्य ३६ वर्षांवरून ३० वर्षांपर्यंत कमी करण्याचा निर्णय घेतला.

स्क्रॅपिंग प्रक्रिया

ज्यामुळे स्क्रॅपिंग प्रक्रियेला वेग आला. स्क्रॅप केलेल्या इंजिनमध्ये प्रामुख्याने प्रवासी आणि मालवाहतूक गाड्यांसाठी वापरले जाणारे डिझेल इंजिन असतात.

रोलिंग स्टॉक

भारतीय रेल्वे त्यांच्या रोलिंग स्टॉक (कोच) बदलण्यासाठी आणि नवीन, सुरक्षित कोच (जसे की एलएचबी कोच) आणण्यासाठी जुने आणि वापरण्यायोग्य कोच सतत काढून टाकत आहे.

कोच आणि वॅगन

२०२० ते २०२४ पर्यंत, रेल्वेने त्यांच्या ताफ्यातून एकूण ३७,२४२ कोच आणि वॅगन निवृत्त केले. गेल्या चार वर्षांत २४,००० हून अधिक वापरण्यायोग्य मालवाहू कोच रद्द करण्यात आले.

कोच

याच कालावधीत १२,००० हून अधिक प्रवासी कोच देखील रद्द करण्यात आले, ज्यामध्ये बहुतेक जुने आयसीएफ (इंटिग्रल कोच फॅक्टरी) डिझाइनचे कोच होते.

प्रवाशांची सुरक्षा

जे एलएचबी कोचने बदलले जात आहेत. या मोठ्या संख्येने स्क्रॅपिंग रेल्वेच्या धोरणातील बदल दर्शवते. ज्याचा उद्देश जुना साठा काढून प्रवाशांची सुरक्षा आणि ऑपरेशनल कार्यक्षमता सुधारणे आहे.

विमानवाहू युद्धनौकेची कहाणी कशी सुरू झाली? जाणून घ्या इतिहास...