Sandip Kapde
छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळात लेखापरीक्षकाला अमात्य म्हटले जात असे.
अमात्यांना 'मुजुमदार' असेही संबोधले जात होते.
शिवाजी महाराजांनी प्रधानपदांमध्ये फेरबदल केले होते.
फारसी 'मुजुमदार' ऐवजी संस्कृत 'अमात्य' हा शब्द वापरण्यात आला.
अमात्य हे सार्वजनिक उत्पादन व खर्चाच्या हिशेब तपासण्याचे काम करत.
जमा-खर्चाचा अहवाल राजाला सादर करणे हे त्यांचे कर्तव्य होते.
अमात्यांचा मुख्य उद्देश आर्थिक व्यवहारात पारदर्शकता आणणे होता.
महाल व परगण्यांमधील आर्थिक व्यवहाराची जबाबदारी त्यांच्यावर होती.
युद्धप्रसंगी अमात्यांना लढाईतही भाग घ्यावा लागत असे.
प्रसिद्ध इतिहासकार शेजवलकर यांनी अमात्यपदाच्या भूमिकेतील फरक नोंदवला आहे.
निळो सोनदेव बहुतकरून हे शिवरायांचे अमात्य होते.
निळो सोनदेव यांचे निधन १६७२ मध्ये झाले.
त्यांच्या निधनानंतर रामचंद्र नीळकंठ यांची अमात्यपदी नेमणूक झाली.
निळो सोनदेव यांचे जावई रामचंद्र नीळकंठ होते.
रामचंद्र नीळकंठ यांना पुढे अमात्य म्हणून नेमले गेले.
औरंगजेबाने छत्रपती संभाजीराजांच्या हत्येचा दिवस कसा निवडला?