Mansi Khambe
भारतीय फोन नंबरसमोर +91 का वापरला जातो आणि हा कोड काय आहे? तो कसा निवडला गेला? हा प्रश्न बऱ्याच लोकांच्या मनात वारंवार येतो.
विशेषतः जेव्हा ते परदेशातून कॉल करण्याचा किंवा WhatsApp सारख्या अॅप्सवर नंबर सेव्ह करण्याचा विचार करतात तेव्हा. चला तर हे अगदी सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
+९१ हा भारताचा देश कोड आहे. हा एक प्रकारचा डिजिटल पत्ता आहे. जो संपूर्ण जगाला सांगतो की हा फोन नंबर भारताचा आहे.
प्रत्येक देशाचा स्वतःचा खास कोड असतो.अमेरिकेत +१, ब्रिटनमध्ये +४४, जपानमध्ये +८१. त्याचप्रमाणे भारतातही +९१ आहे. हा कोड आंतरराष्ट्रीय डायलिंग सिस्टमचा एक भाग आहे. ज्यामुळे जगभरात कॉल करणे सोपे होते.
समजा तुमचा मित्र सिंगापूरमध्ये आहे. तुम्हाला कॉल करू इच्छित आहे. जर तुम्ही +९१ जोडले नाही, तर टेलिकॉम सिस्टमला हे समजणार नाही की हा नंबर भारतातून आहे. कॉल एकतर दुसरीकडे जाईल किंवा अजिबात कनेक्ट होणार नाही.
+९१ हा तुमच्या नंबरचा ग्लोबल पासपोर्ट आहे जो कॉल योग्य देशात निर्देशित करतो. आता मोठा प्रश्न असा आहे की भारतासाठी +91 कोणी निवडले?
तर आम्ही तुम्हाला सांगतो की हा निर्णय आंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघ (ITU) ने घेतला होता. ही एक जागतिक संस्था आहे. ही टेलिकॉम नियम बनवते.
ITU ने 1960 च्या दशकात प्रत्येक देशासाठी अद्वितीय देश कोड सेट करण्यास सुरुवात केली. जेणेकरून जगभरात कॉलिंगची एक मानक प्रणाली असेल.
भारताला 1980 च्या दशकात +91 कोड मिळाला. प्रत्यक्षात आयटीयूने जगाला 9 झोनमध्ये विभागले. प्रत्येक झोनचे कोड एका विशिष्ट संख्येने सुरू होतात. आशियासाठी बहुतेक कोड +9 ने सुरू होतात.
भारताला +91 मिळाले. कारण ते त्यावेळी उपलब्ध होते आणि आशिया झोनमध्ये बसतात. जर तुम्ही शेजारच्या देशांचे कोड पाहिले तर तुम्हाला आढळेल की पाकिस्तानमध्ये +92, बांगलादेशमध्ये +880, श्रीलंकेमध्ये +94 आहेत.
हे सर्व एका क्रमाने विभागले आहेत. कोड निवडताना, देशाची लोकसंख्या, टेलिकॉम नेटवर्कच्या गरजा आणि आधीच विभाजित केलेले कोड विचारात घेतले जातात.
भारतासारख्या मोठ्या देशाला कॉल राउटिंगमध्ये कोणतीही समस्या येऊ नये म्हणून एक लहान आणि सोपा कोड आवश्यक होता. हा कोड आयटीयूच्या समितीने ठरवला होता.
ज्यामध्ये भारताच्या दूरसंचार विभागाने (डीओटी) देखील भाग घेतला होता. आयटीयूसह भारताने हे सुनिश्चित केले की +91 कोड आपल्या टेलिकॉम सिस्टमसाठी योग्य आहे. तेव्हापासून हा कोड मोबाईल आणि लँडलाइन दोन्हीसाठी मानक आहे.