Aarti Badade
"काळा पैसा" म्हटलं की स्विस बँकेचे नाव लगेच आठवते. स्विस बँक म्हणजे काय? तिथं पैसे ठेवणं बेकायदेशीर आहे का?
काळा पैसा म्हणजे असा पैसा जो अवैध मार्गाने कमावलेला असतो. त्यावर सरकारला कर दिलेला नसतो. उदा. लाच, भ्रष्टाचार, तस्करी किंवा करचोरी.
लोक पैसे लपवतात कारण त्यांना सरकारच्या नजरेपासून वाचायचे असते. त्यांना पैशाच्या उत्पत्तीचा स्त्रोत सांगायचा नसतो. यासाठी त्यांना अशी बँक लागते जी गोपनीयता ठेवेल.
स्विस बँका ग्राहकांची माहिती गुप्त ठेवण्यात जगभर प्रसिद्ध आहेत. यात ग्राहकाचे नाव, ओळख आणि खाते क्रमांक गुप्त ठेवले जातात.
स्वित्झर्लंडचे कायदे सांगतात की, कोर्टाचा आदेश किंवा ठोस कारण असल्याशिवाय कोणतीही माहिती उघड केली जात नाही.
स्विस बँकेत ठेवलेला प्रत्येक पैसा काळा नसतो. पण अनेकदा तिथे अवैध पैसा लपवण्यासाठीच खाती उघडली जातात.
नाही! अनेक कंपन्या आणि व्यापारी कायदेशीर मार्गाने स्विस बँकेत खाती उघडतात.
पैसा तेव्हा बेकायदेशीर ठरतो जेव्हा त्याची उत्पत्ती लपवली जाते. जेव्हा पैसा देशाबाहेर पाठवला जातो आणि सरकारपासून माहिती लपवली जाते, तेव्हा तो बेकायदेशीर होतो.
भारतात अनेक नेते, अधिकारी आणि व्यापाऱ्यांचे स्विस बँकेत पैसे असल्याच्या बातम्या येतात. म्हणूनच 'काळा पैसा परत आणा' अशी मागणी होते.