गौरव देशपांडे, पंचांगकर्ते
श्री गणेशास २१ दुर्वाच का अर्पण करायच्या? किंवा गणेशास २१ मोदकांचाच नैवेद्य का दाखवतात? २१ हाच अंक गणपतीस अत्यंत प्रिय का आहे?
सर्वप्रथम दुर्वा शब्दाचा अर्थ जाणून घेऊया.
दुर्वा शब्दाचा संस्कृतमध्ये अर्थ बघितल्यास 'दुर्वति रोगान् अनिष्टं वा इति दुर्वा' अर्थात रोगांचे व दुःखांचे जी निर्मूलन करते ती दुर्वा होय.
आता या दुर्वा २१ संख्येतच गणेशास का व्हायच्या? याचे कारण असे की मनुष्यदेह हा पंचज्ञानेंद्रिये, पंचकर्मेन्द्रिये, षड्रिपू, तीन गुण, मन व अहंकार या २१ तत्त्वांनी युक्त आहे.
२१ दुर्वा अर्पण करण्यामागील रहस्य असे की, या २१ तत्त्वांनी बनलेला मनुष्यदेह मोरयाच्या चरणी अर्पण करणे. अर्थात श्री गणेशाप्रती संपूर्ण शरणागत भाव असणे, असे मानले जाते.
मनुष्याला जी दुःख प्राप्त होत असतात ती प्रामुख्याने या २१ तत्त्वरूपी मायेत अडकल्यामुळे होत असतात.
या २१ तत्त्वांचे रूपक असलेल्या २१ दुर्वा गणेश चरणी अर्पण केल्यास दुःख व संकटे कशी प्राप्त होतील?
म्हणूनच मोरयाला २१ दुर्वा अर्पण करतात तसेच २१ मोदकांचा नैवेद्य दाखवायची परंपरा आहे.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.