धनश्री भावसार-बगाडे
नव्या संसद भवनच्या उद्घटन प्रसंगी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना हे सेंगोल राजदंड सोपवण्यात आले.
सेंगोल राजदंड ज्याला मिळतो त्याने निष्पक्ष आणि न्यायपूर्ण शासन करणे अपेक्षित असते. हे चोला साम्राज्याशी जोडलेले आहे.
सेंगोल हा संस्कृत शब्द "संकु" पासून आला आहे, ज्याचा अर्थ "शंख" आहे. हिंदू धर्मात शंख ही एक पवित्र वस्तू होती आणि ती सार्वभौमत्वाचे प्रतीक म्हणून वापरली जाते. सेंगोल राजदंड हे भारतीय सम्राटाच्या सामर्थ्याचे आणि अधिकाराचे प्रतीक होते.
हे सोन्याचे किंवा चांदीचे बनलेले होते आणि बहुधा मौल्यवान खड्यांनी सजवलेले होते. सेंगोल राजदंड सम्राट औपचारिक प्रसंगी वापरत. आपल्या अधिकाराचे प्रतिनिधित्व म्हणून
सेंगोल राजदंड हा मुघल साम्राज्याने (१५२६-१८५७) शेवटचा वापरला होता. मुघल सम्राटांनी त्यांच्या विशाल साम्राज्यावर त्यांचा अधिकार दर्शविण्यासाठी सेंगोल राजदंडाचा वापर केला.
ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीने (१६००-१८५८) भारतावरील अधिकाराचे प्रतीक म्हणून सेंगोल राजदंड देखील वापरला होता.
अलाहाबाद संग्रहालयात दुर्मिळ कला संग्रह म्हणून ठेवलेली सोन्याची काठी आत्तापर्यंत नेहरूंची सोन्याची काठी म्हणून ओळखली जात होती. चेन्नईच्या एका गोल्डन कोटिंग कंपनीने अलाहाबाद म्युझियम प्रशासनाला सागितले की, ही काठी नसून सत्ता हस्तांतरणाचा दंड आहे.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.