Shiv Jayanti 2025: शिवरायांना प्रत्यक्ष पाहणारी विदर्भातील माहुरची 'सावित्रीबाई'

शिवाजी महाराज

शिवाजी महाराजांशी थेट संपर्क आलेल्या आणि त्यांना प्रत्यक्ष डोळ्यांनी पाहिलेल्या दोन भाग्यशाली विदर्भातील महिलांपैकी एक सावित्रीबाई होत्या.

राजे उदाराम

त्या माहुरच्या राजे उदाराम यांच्या पत्नी होत्या आणि त्यांना रायबाघन म्हणूनही ओळखले जात होते.

रायबाघन

औरंगजेबाने त्यांना 'रायबाघन' हा किताब बहाल केला होता. त्या केवळ लढवय्याच नव्हत्या, तर कुशल मुत्सद्दीही होत्या.

शाहिस्तेखान

जानेवारी १६६१ मध्ये शाहिस्तेखानाने कारतलबखानाच्या नेतृत्वाखाली शिवाजी महाराजांविरुद्ध कोकण मोहीम काढली होती, ज्यामध्ये रायबाघन सहभागी झाली होती.

इतिहास

इतिहासात प्रसिद्ध असलेल्या उंबरखिंडीच्या लढाईत रायबाघनने घोड्यावर स्वार होऊन, चिलखत आणि धनुष्यबाण धारण केलेले शिवाजी महाराज कारतलबखानाशी झुंजताना पाहिले.

उंबरखिंड

महाराजांनी कारतलबखानाला उंबरखिंडीत पूर्णपणे कोंडले होते.

कैद

त्यामुळे कारतलबखानासह त्याच्या सर्व सरदारांवर कैदेत पडण्याची वेळ आली.

शरणागती

त्या संकटसमयी रायबाघनने पुढाकार घेत कारतलबखानास शिवाजी महाराजांसमोर शरणागती पत्करण्यास प्रवृत्त केले.

सुटका

तिच्या सल्ल्यानुसार कारतलबखानाने शरणागती पत्करली आणि सर्वांना सुटका मिळाली.

शौर्य

महाराजांनी रायबाघनच्या शौर्याची प्रशंसा करून तिचे कौतुक केले.

साडीचोळी

सन्मानस्वरूप तिला साडीचोळी देऊन विदर्भात परत पाठवले.

वाशिम

राजे उदाराम यांची वंशावळ आजही वाशिम परिसरात अस्तित्वात आहे.

संदर्भ

वरील माहिती विजयराव देशमुख यांच्या २०१६ मध्ये सकाळ वृत्तपत्रात प्रसिद्ध झालेल्या लेखावर आधारित आहे.

एका नोकराने वाचवला होता छत्रपती संभाजीराजेंचा जीव, नेमकं काय घडलं होतं?