पृथ्वीवरील हवा अंतराळात उडून का जात नाही? जाणून घ्या

अवकाशात पोकळी असते. त्याच वेळी, आपण हे देखील पाहिले आहे की पृथ्वीवर कोणतीही रिकामी जागा शिल्लक नाही. अंतराळातही, जेव्हा अवकाशयानात गळती होते तेव्हा हवा त्वरीत अवकाशात जाते.

तिथे जागेत पाण्याचा बंद डबा उघडला तर तो लगेच उडू लागतो. म्हणजे अवकाशाची पोकळी सर्वकाही खेचण्याचा प्रयत्न करते. जर असे असेल तर मग ते पृथ्वीच्या वातावरणातील हवा स्वतःकडे का घेत नाही? या प्रश्नाचे उत्तरही तितकेच मनोरंजक आहे.

जसजसे आपण हवेत पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरून वर जातो. आपण पाहतो की, वातावरणाचा दाब कमी होत आहे आणि हवेची घनता देखील उंचीसह कमी होत आहे, म्हणजेच वातावरणातील हवेच्या कणांमध्ये घट होत आहे. पण जसजसे आपण वर जातो तसतसे आपण पाहतो की अवकाशातील व्हॅक्यूमचा प्रभाव वाढत आहे.

अंतराळात पोहोचण्यापूर्वी जर आपण पृष्ठभागावरील हवा बंद केली आणि ती वरती सोडली तर आपल्याला दिसते की गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावामुळे हे कण खालच्या दिशेने जातात, परंतु एका विशिष्ट उंचीनंतर असे होत नाही. इथे व्हॅक्यूमचा प्रभाव येऊ लागतो.

मनोरंजक गोष्ट अशी आहे की व्हॅक्यूम कधीही काहीही खेचत नाही, त्याला कोणत्याही प्रकारचे बल नसते.

पृथ्वीवर जी काही हवा आहे ती पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षणाच्या प्रभावाखाली पृष्ठभागाजवळ जाण्याचा प्रयत्न करते.

उंचीसह गुरुत्वाकर्षणाचा प्रभाव कमी होतो. यामुळेच वातावरणाची घनता उंचीबरोबर कमी होत जाते. रेणू स्वतंत्र होण्याची शक्यता वाढते.

पृथ्वीवरील वातावरणाचा दाब हा एक प्रमुख घटक आहे.

उच्च वातावरणात आणि अवकाशात काम करणारी आणखी एक शक्ती म्हणजे सूर्याकडून येणार्‍या सूक्ष्म कणांचे किरण, ज्याला सौर वारा म्हणतात, ते त्यांच्याबरोबर वातावरणातील कण वाहून नेऊ शकतात. पण पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र हे वारे वातावरणापर्यंत पोहोचू देत नाही.

नवीन वर्षात पहिलं शतक ठोकणारे भारताचे शतकवीर