सव्वाशे वर्षांपूर्वीच शाहू महाराजांनी दिलं होतं 50% आरक्षण! काय होत्या अटी?

शाहू महाराजांचा ऐतिहासिक निर्णय

26 जुलै 1902 रोजी कोल्हापूर संस्थानात मागासवर्गीयांना नोकऱ्यांमध्ये 50% आरक्षण देण्याचा पहिला आदेश निघाला.

देशातील पहिला आरक्षणाचा निर्णय

हा आदेश म्हणजे भारताच्या इतिहासातील आरक्षणासंबंधीचा पहिला अधिकृत जाहीरनामा ठरला.

शिक्षणात आलेली अडचण

महाराजांनी पाहिलं की मागासवर्गीयांपर्यंत शिक्षण पोहोचत नव्हतं. त्यामुळे नोकरीत आरक्षणाची गरज भासली.

जाहीरनाम्यात काय लिहिलं होतं?

"रिकाम्या झालेल्या जागांपैकी 50% जागा मागासलेल्या लोकांस भराव्या," असा आदेश देण्यात आला.

मागासवर्गीयांना प्रोत्साहन

जास्तीत जास्त मागासवर्गीयांनी उच्च शिक्षण घेऊन नोकऱ्यांमध्ये यावं, यासाठी आरक्षण लागू करण्यात आलं.

‘मागासलेले’ म्हणजे कोण?

जाहीरनाम्यात स्पष्ट केलं होतं की ब्राह्मण, परभू, शेणवी, पारशी व पुढे गेलेले वर्ण वगळता सर्वजण मागासवर्गीय.

तिमाही पत्रकाची अट

नवीन नेमणुकीचं तिमाही पत्रक प्रत्येक खात्याने सरकारला पाठवणं बंधनकारक होतं.

डॉ. जयसिंगराव पवार यांचं संशोधन

‘राजर्षी शाहू छत्रपती जीवन आणि कार्य’ या पुस्तकात या जाहीरनाम्याचा तपशीलवार उल्लेख आहे.

सामाजिक न्यायाचा पाया

हा निर्णय म्हणजे भारतात सामाजिक न्यायाची पायाभरणी करणारा ऐतिहासिक टप्पा होता.

आजही प्रेरणादायी उदाहरण

शाहू महाराजांचं हे धोरण आजही आरक्षणाच्या लढाईसाठी दिशा दाखवतं आणि सामाजिक समतेचं प्रतीक ठरतं.

रोज एक गाजर खा अन् हृदयासह 7 समस्यांपासून व्हा दूर!