Sandip Kapde
साबणाचा इतिहास किमान २३०० वर्षांपूर्वीचा आहे.
बॅबिलोनियन लोकांनी इ. स. पू. २८०० च्या आसपास साबणाचा वापर सुरू केला.
ईजिप्शियन लोक नैसर्गिक सोडा आणि वनस्पतींमधून साबण तयार करत होते.
फिनिशियन लोकांनी इ. स. पू. ६०० मध्ये साबणाचा शोध लावल्याचे मानले जाते.
रोमजवळच्या टेकड्यांच्या सॅपो नावाच्या मृत्तिकेपासून साबण तयार केला जात होता.
गॉल (फ्रान्स) लोकांनी इ. स. १०० मध्ये साबणाचा वापर केला.
पाँपेई येथील उत्खननामध्ये २०२५ वर्षांपूर्वीचा साबण कारखाना आढळला.
रोम साम्राज्यात साबणाची माहिती विस्तृतपणे पसरली होती.
ब्रिटनच्या केल्ट लोकांनी साबण तयार केला आणि त्याला 'सैपो' म्हणत.
ग्रीक वैद्य गेलेन यांनी साबणाचा औषधी उपयोग आणि शरीर स्वच्छता सांगितली.
जर्मनीमध्ये साबण तयार होण्याचे प्रमाण कमी होते.Was there soap during the time of Chhatrapati Shivaji Maharaj
१६७२ मध्ये जर्मन गृहस्थ ए. लिओ यांनी इटलीहून साबण पाठविला.
सातव्या शतकात मार्सेली, जिनोआ, व्हेनिस आणि सॅव्होना ही साबणनिर्मितीची व्यापारी केंद्रे होती.
इंग्लंडमध्ये १२व्या शतकात साबण तयार करण्याची प्रक्रिया सुरू झाली.
१६०८ मध्ये अमेरिकेत साबणनिर्मिती सुरु झाली, जर्मन आणि पोलिश लोक त्यासाठी आले.
तर अठराव्या शतकात साबणनिर्मिती घरगुती कला होती.
१७९१ मध्ये नीकॉला लब्लां यांनी मिठापासून धुण्याचा सोडा बनवण्याची पद्धत शोधली.
एकोणिसाव्या शतकात साबण उद्योग वैज्ञानिक पायावर उभा राहिला.
युस्टुस फोन लीबिक यांच्या मते, साबणाचा वापर त्या देशाच्या संपन्नतेचे प्रतीक होते.
आपल्या देशात साबण अरबस्थान वा इराणमधूनच आल्याची माहिती आढळते
संत तुकाराम महाराजांनी आपल्या अभंगात जीवनाचे प्रतीक म्हणून 'पाणी' आणि 'साबण' यांचा उल्लेख केला.
अभंग: "नाही निर्मळ जीवन, काय करील साबण, तुका म्हणे जीवने विण, पिक नव्हे नव्हे जाण."
या अभंगात जीवन म्हणजे पाणी असा अर्थ आहे. पाणी स्वच्छ नसेल तर साबण काय करणार वा पाणी नसेल तर पिक नाही, असं तुकाराम महाराज सांगतात.
याचाच अर्थ छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळात साबण होते.
(संदर्भ - संत तुकाराम महाराज आणि मराठी विश्वकोष)
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.