शिवराय स्वराज्यस्थापनेचा प्रयत्न करत असताना युरोपात काय परिस्थिती होती?

राजेशाही –

इंग्लंडमध्ये १६६० साली स्टुअर्ट पुनरुज्जीवनाची प्रक्रिया सुरू झाली.

कला–

चार्ल्स दुसऱ्याचा राजकवी जॉन ड्रायडेन याने १६७५ मध्ये Aureng-Zebea Tragedy हे नाटक लिहिले.

गौरव–

त्या नाटकात चार्ल्स दुसरा आणि औरंगजेब यांचे गौरवीकरण केले गेले.

साम्य–

ड्रायडेनने दोघांच्या राजेशाही व साम्राज्यवादी प्रवृत्तींमध्ये साम्य दाखवले.

विरोध–

ऑलिव्हर क्रॉमवेल हा लोकशाही आणि धार्मिक सहिष्णुतेचा पुरस्कर्ता होता.

पराभव–

याच काळात क्रॉमवेलच्या विचारांचा पराभव होत होता.

मानवधर्म–

शिवराय आणि क्रॉमवेल यांच्या विचारांत मानवतेचा गाभा होता.

चौकट–

एकीकडे शिवराय-क्रॉमवेल यांची मूल्यात्मक चौकट होती, तर दुसरीकडे चार्ल्स-औरंगजेब यांची.

प्रगती–

शिवरायांनी क्रॉमवेलच्या पुढे जात अधिक व्यापक मूल्ये स्वीकारली.

प्रदेश–

त्यांचे कार्यक्षेत्र महाराष्ट्र, गोवा आणि कर्नाटक या भागांत होते.

वैश्विकता–

तरीही मूल्यांच्या दृष्टीने शिवरायांचे विचार जागतिक पातळीवर उठून दिसतात.

सहिष्णुता–

राजेशाही शासनप्रकार असूनही त्यांनी धार्मिक सहिष्णुता जोपासली.

समानता–

शिवरायांनी सामाजिक सलोखा आणि स्त्रियांचे हक्क जपले.

नेतृत्व–

त्यांच्या नेतृत्वात राजेशाही चौकटीत लोकशाही विचारांची बीजे होती.

संदर्भ–

प्रताप पवार यांच्या *सकलनवादी शिवराय* या पुस्तकात ही माहिती दिली आहे.

शिवरायांचे दूध-भात वतन काय होते?