Mansi Khambe
आजच्या जगात आपण सर्वजण घड्याळाच्या काट्यावर धावतो. म्हणजेच प्रत्येकजण वेळेनुसार उठतो, ऑफिसला जातो, जेवतो आणि झोपतो.
आता प्रश्न उद्भवतो की जेव्हा घड्याळे नसतील तेव्हा लोकांची दैनंदिन दिनचर्या कशी पार पाडत होती? मात्र जेव्हा घड्याळाचा शोध लागला नव्हता तेव्हा लोक सूर्याची दिशा पाहून वेळेचा अंदाज लावत असत.
पण आकाशात ढग असल्यास प्रकरण अडकत असे. म्हणून लोकांनी पाण्याचे घड्याळ शोधून काढले. ज्याचे श्रेय चीनला जाते जिथे "सु संग" नावाच्या व्यक्तीने पाण्याचे घड्याळ बनवले.
सुमारे दोन हजार पंचवीस वर्षांपूर्वी प्राचीन ग्रीसमध्ये पाण्यावर चालणारे अलार्म घड्याळ असायचे. ज्यामध्ये पाण्याच्या घसरत्या पातळीनुसार निश्चित वेळेनंतर घंटा वाजत असे.
घड्याळाच्या शोधाचे श्रेय पोप सिल्वेस्टर द्वितीय यांना जाते. ज्यांनी इसवी सन ९९६ मध्ये घड्याळाचा शोध लावला. १३ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात युरोपमध्ये घड्याळांचा वापर सुरू झाला.
याशिवाय, १२८८ मध्ये इंग्लंडमधील वेस्टमिन्स्टर येथील क्लॉक टॉवरमध्ये घड्याळे बसवण्यात आली. त्यावेळी बनवलेले घड्याळ आजच्यासारखे पूर्ण घड्याळ नव्हते.
घड्याळाच्या मिनिट काट्याचा शोध १५७७ मध्ये स्वित्झर्लंडच्या जोस बर्गी यांनी लावला होता. त्यांच्या आधी जर्मनीतील न्युरेमबर्ग शहरातील पीटर हेनलेन यांनी एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी नेऊ शकणारे घड्याळ बनवले होते.
आज आपण जे घड्याळ वापरतो त्यासारखे पहिले घड्याळ फ्रेंच गणितज्ञ आणि तत्वज्ञानी ब्लेझ पास्कल यांनी बनवले होते. हे तेच ब्लेझ पास्कल आहेत ज्यांना कॅल्क्युलेटरचा शोधकर्ता देखील मानले जाते.
१६५० च्या सुमारास लोक घड्याळे त्यांच्या खिशात ठेवत असत. ब्लेझ पास्कल यांनी हे घड्याळ दोरीने आपल्या तळहातावर बांधले जेणेकरून ते काम करताना घड्याळ पाहू शकतील.
भारतात वेळ पाहण्यासाठी कोणतेही प्रयत्न केले गेले नाहीत असे नाही. भारतात ५ ठिकाणी जंतर-मंतर देखील बांधले गेले होते. जेणेकरून त्यांच्या मदतीने सूर्याची दिशा आणि निर्माण होणाऱ्या सावलीच्या आधारे वेळ समजू येईल.
१८ व्या शतकाच्या सुरुवातीला जयपूरचे महाराजा जयसिंग द्वितीय यांनी एकूण पाच जंतरमंतर बांधले. जयपूर, नवी दिल्ली, उज्जैन, मथुरा आणि वाराणसी. जे सर्व १७२४ ते १७३५ दरम्यान पूर्ण झाले.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.