उंच इमारतींतील अग्निशमन यंत्रणांची तपासणी

पुणे, ता. १ : उंड्रीतील मार्वल सोसायटीत झालेल्या आगीच्या दुर्घटनेत इमारतीतील अग्निशमन यंत्रणा बंद असल्याचे समोर आल्यानंतर पुणे महापालिकेने शहरातील ७० मीटरपेक्षा उंच इमारतींची तपासणी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यंत्रणा बंद आढळल्यास संबंधित सोसायटी किंवा बांधकाम व्यावसायिकांवर कारवाई होणार आहे.
बांधकाम नियमावलीत बदल झाल्याने पुण्यात आता टोलेजंग इमारती उभ्या राहात आहेत. १०० मीटरपेक्षा उंचीच्या सुमारे ३० पेक्षा जास्त इमारती सध्या शहरात उभ्या आहेत. तर भविष्यात १५० मीटरपेक्षा जास्त उंचीच्या इमारतीही शहरात पाहायला मिळणार आहेत. उंच इमारतींच्या बांधकामांना परवानगी देताना महापालिकेतील ‘हाय राइज कमिटी’कडून संपूर्ण अभ्यास करून या प्रस्तावांना मान्यता दिली जाते. या इमारतींची उंची जास्त असल्याने त्यात सुरक्षेच्या दृष्टीने अनेक उपाययोजना केल्या जातात. त्यामध्ये स्वतंत्रपणे अग्निशामक यंत्रणा उभारणे कायद्यानुसार बंधनकारक आहे. तसेच दरवर्षी या अग्निशमन यंत्रणेची तपासणी करून त्याचा अहवाल महापालिकेला सादर करणे बंधनकारक आहे. मात्र, अनेक सोसायट्या या नियमाकडे दुर्लक्ष करतात, तसेच महापालिकेचीदेखील तपासणीकडे उदासीनता असल्याचे वास्तव आहे. उंड्रीतील १४ मजली इमारतीत आधुनिक सुविधा असूनही यंत्रणा कार्यरत नव्हती. त्यामुळे अग्निशमन दलाला बाराव्या मजल्यापर्यंत ‘होज पाइप’ नेऊन पाणी मारावे लागले. यामुळे मदत कार्यात अडथळा होऊन, एका मुलाचा मृत्यू झाला. शहरातील इतर उंच इमारतींमध्येही अशा प्रकारची परिस्थिती असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे आता अचानक तपासण्या घेतल्या जाणार आहेत.

कायद्याची अट
महाराष्ट्र आग प्रतिबंधक व जीव संरक्षक कायदा २००८ नुसार दरवर्षी अधिकृत एजन्सीकडून अग्निशमन यंत्रणेची तपासणी करून अहवाल महापालिकेस देणे अनिवार्य आहे. प्रत्यक्षात मात्र मोठ्या प्रमाणावर नियमभंग होत असल्याचे समोर आले आहे.

महापालिकेच्या मर्यादा
पुणे शहरात उंच इमारतींना परवानगी मिळत असली तरी महापालिकेकडे केवळ ७० मीटर उंचीपर्यंत पोहोचू शकणारी शिडी असलेलीच वाहने आहेत. त्यामुळे प्रत्येक इमारतीतील यंत्रणा कार्यरत असणे, तसेच सुरक्षा रक्षक व कर्मचाऱ्यांना त्याचे प्रशिक्षण असणे अत्यावश्यक असल्याचे या घटनेतून स्पष्ट झाले आहे.